Reklama

Boże Narodzenie w malarstwie

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Temat Bożego Narodzenia pojawił się w sztukach plastycznych w IV wieku. Ówcześni artyści, obok Dzieciątka leżącego w koszu, umieszczają woła i osła. Obecność tych właśnie zwierząt podkreślają teksty apokryficzne. Najwcześniejsze przedstawienia sytuują Narodziny Pańskie w stajni lub w grocie. Malarstwo bizantyjskie ukazywało Maryję leżącą na łożu, przy niej znajdowało się Dzieciątko, a także św. Józef, aniołowie, Trzech Mędrców, pasterze z trzodą oraz niewiasty przygotowujące kąpiel. Ostatni ze wspomnianych motywów przypomina o człowieczeństwie Jezusa. Historyczność Bożego Narodzenia zaznaczają uwidocznione na obrazach fragmenty architektury miasta Betlejem.
Najistotniejsze zmiany do ikonografii Narodzin zostały wprowadzone w okresie średniowiecza. Nowe ujęcie tego tematu zainspirował św. Franciszek. Według jego wizji, scenerię towarzyszącą przyjściu na świat Zbawiciela cechowała wyjątkowa skromność. Maryję przedstawiano jako klęczącą i modlącą się do spoczywającego na skraju jej szaty Dzieciątka, co akcentowało ubóstwo miejsca. Płaszcz okrywający Dziewicę Maryję był koloru purpury i emanował szczególnym blaskiem, co uwydatniano królewską godność Matki Jezusa. Często ekspozycję Narodzin łączono ze Zwiastowaniem, Hołdem Trzech Króli oraz Pokłonem pasterzy. Dodawano również elementy pejzażu, architektury, zwiększano liczbę postaci otaczających Dziecię.
Giotto di Bondone swe Narodzenie, znajdujące się w padewskiej kaplicy rodziny Scrovegni, połączył ze Zwiastowaniem pasterzom. Matka Boża, przy pomocy służebnicy kładzie do żłóbka Dzieciątko, podczas gdy aniołowie zwiastują pasterzom narodzenie Mesjasza. Dzięki Narodzeniu Lorenza Lotto jesteśmy świadkami kąpieli maleńkiego Jezusa. Mistyczne Narodziny Sandro Botticellego wyrażają nade wszystko powszechną radość z powodu zwycięstwa dobra nad złem. Na pierwszym planie tego dzieła ludzie jednają się z aniołami, a demony chronią się w czeluściach ziemi.
Pokłon Trzech Króli Albrechta Dürera uderza niezrównaną kolorystyką i doskonałymi proporcjami. Na obrazie tym, w postaci Baltazara, składającego dar kadzidła, Dürer odtworzył siebie samego. W ten sposób artysta uznał Dziecię siedzące na kolanach Maryi za prawdziwego człowieka i prawdziwego Boga. Jako ostatnie dzieło z cyklu o Bożym Narodzeniu pojawia się Pokłon Trzech Króli Jacopo Carrucciego, zwanego Pontormo. W obrazie tym znaczenie całego wydarzenia przedstawione jest za pomocą zastosowanego bogactwa kolorów. Z zachowań ludzi, z wyrazu ich twarzy odczytujemy sens zbawczego wydarzenia, jakim było Boże Narodzenie.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: +1 -2

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Życie nie kończy się w pudełku. Wieczność zaczyna się od więzi z Jezusem

2025-08-22 09:32

[ TEMATY ]

ks. Marek Studenski

Diecezja Bielsko-Żywiecka

Opowiem historie, które wstrząsają i poruszają: o sędzim, który całe życie walczył o sprawiedliwość, o człowieku, który nie zgodził się podpalić krzyża, i o dzieciach, których niewinność woła do nieba.

To nie jest opowieść o strachu, ale o nadziei: ciasna brama jest zawsze otwarta dla tych, którzy kochają. Bo na końcu nie liczy się, co mamy – ale kogo znamy.
CZYTAJ DALEJ

Rozważania na niedzielę ks. Mariusza Rosika: Filoteos zakłada okulary

2025-08-19 11:18

[ TEMATY ]

rozważania

Ks. Mariusz Rosik

Adobe Stock

Był rok 1873, kiedy metropolita Konstantynopola Filoteos Bryennios otoczył się księgami biblioteki Hospicjum św. Krzyża. Pogrążony w lekturze, natrafił na manuskrypt pochodzący z XI stulecia. Hierarcha zanurzył się lekturze… Już w pierwszych zdaniach wyczytał: „Dwie są drogi, jedna droga życia, a druga śmierci – i wielka jest różnica między nimi. Oto droga życia: Przede wszystkim będziesz miłował Boga, który cię stworzył, następnie zaś bliźniego twego jak siebie samego, a czego nie chcesz, by ktoś ci robił, tego wszystkiego i ty także nie rób drugiemu”.

Odkryty przez Filoteosa apokryf, któremu nadano tytuł Nauka Dwunastu Apostołów, jest bardzo wczesny. Badacze datują go na koniec pierwszego stulecia, a jako miejsce jego powstania wskazują Syrię. Przytoczony powyżej fragment mógłby stać się doskonałym komentarzem do słów Jezusa, zanotowanych przez Łukasza w tym samym mniej więcej czasie: „Przyjdą ze wschodu i zachodu, z północy i południa, i siądą za stołem w królestwie Bożym. Tak oto są ostatni, którzy będą pierwszymi, i są pierwsi, którzy będą ostatnimi” (Łk 13,29-30). Jeśli sprawiedliwi przyjdą do królestwa Bożego, to kroczyć tam będą drogą życia – musiał myśleć Filoteos – a na niej drogowskazem jest przykazanie miłości Boga i bliźniego. Wskazanie na cztery strony świata dzisiejszemu czytelnikowi Ewangelii wydaje się zupełnie zrozumiałe, jednak pierwszych słuchaczy Nauczyciela z Nazaretu słowa te musiały szokować. Przecież królestwo Boże przeznaczone jest tylko dla wybranych, dla należących do narodu Boga, dla Żydów, którzy odziedziczyli obietnice dane Abrahamowi! Mówiąc o czterech stronach świata, Jezus włącza w zbawcze oddziaływanie Boga także pogan. To właśnie oni, choć przez wyznawców judaizmu uznani byli za ostatnich, staną się pierwszymi!…
CZYTAJ DALEJ

Abp Szal podczas dożynek w Tyrawie Wołowskiej: Szanujmy chleb

2025-08-23 17:17

ks. Maciej Flader

Poświecenie wieńców dożynkowych

Poświecenie wieńców dożynkowych

Dzisiaj dziękujemy Panu Bogu za chleb. Szanujemy ten chleb, niech ten chleb, który dzielimy, także w czasie Eucharystii i ten chleb, który dzielimy, choćby przy obrzędem dożynkach, przy obrzędzie dożynkach będzie znakiem nie dzielenia ludzi, ale zjednoczenia. mówił abp Adam Szal w Tyrawie Wołowskiej podczas dożynek gminno-powiatowych.

Ordynariusz Przemyski podkreślał wagę wdzięczności, porównując ją do Bożego daru życia, który otrzymujemy każdego dnia. W kontekście współczesnego świata, naznaczonego wojną i kataklizmami, Kaznodzieja wzywał do wdzięczności za możliwość bezpiecznego zbioru plonów. - Wdzięczność to piękna cecha. A my dzisiaj przychodzimy po to, aby zawołać ziemię wydała swój plon. Pan Bóg nam pobłogosławił. Ta wdzięczność jest ważna, gdy zorientujemy się, gdy doświadczymy, Ile jest niebezpieczeństw we współczesnym świecie. Dlatego dzisiaj nie chcemy podziękować za to, że mogliśmy zebrać plony, że mimo tego, że w pewnych momentach pogoda nie sprzyjała żniwom, to jednak udało się zebrać plony – mówił abp Adam Szal.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję