Reklama

Niedziela Kielecka

Sto lat (i znacznie dłużej)

Rozwój Kapituły Wiślickiej, zaliczanej do jednej z najstarszych na ziemiach polskich, łączy się z rozkwitem miejscowej kolegiaty. W tym roku 8 września kanonicy świętują stulecie jej odnowienia.

Niedziela kielecka 36/2024, str. I

[ TEMATY ]

Wiślica

T.D.

Kanonicy rokrocznie spotykają się 8 września

Kanonicy rokrocznie spotykają się 8 września

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Skąd stulecie? Otóż po odbudowie ze zniszczeń wojennych z 1915 r. i dzięki staraniom bp. Augustyna Łosińskiego, Pius XI 10 kwietnia 1924 r. przywrócił kościołowi w Wiślicy zaszczytny tytuł kolegiaty. Instalacja nowych kanoników odbyła się 8 września 1924 r. Biskup mianował wtedy 10 kanoników gremialnych oraz jednego kanonika honorowego, którym został ks. Antoni Otrembski, proboszcz w Busku. W uroczystości odpustowej i przywróceniu kapituły, uczestniczyło 46 kapłanów, przedstawiciele władz cywilnych i wojskowych oraz tysiące ludzi, którzy przybyli na wozach oraz w pieszych pielgrzymkach.

Warto pamiętać, że kolegiata wiślicka powstała w 2 połowie XII w. Przyjmuje się, że początki obecności kanoników w Wiślicy wiązały się zapewne już z księciem Henrykiem Sandomierskim. Dzieło reorganizacji miejscowego środowiska kanonickiego i powiększenia go o nowe prebendy związane jest z osobą Kazimierza Sprawiedliwego.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Zaszczytne obowiązki

Obecnie kapitułę tworzy ponad 80 kanoników: gremialnych, seniorów i honorowych. Dziekanem kapituły jest ks. prof. dr hab. Przemysław Kantyka. – Mamy 10 kanoników gremialnych, w tym czterech prałatów – informuje w rozmowie z Niedzielą. Są to: prepozyt/dziekan czyli ks. prof. Kantyka, kustosz – ks. Wiesław Stępień, scholastyk – ks. Jan Staworzyński oraz penitencjariusz – ks. Andrzej Waligórski (proboszcz i kustosz sanktuarium w Wiślicy). Ks. prof. Kantyka zwraca też uwagę na tych wybitnych w dziejach, jak choćby Jan Długosz, długie lata związany z Wiślicą. Do zadań kanoników, zgodnie ze statutem kapituły, należy dbanie o kolegiatę i szerzenie kultu Matki Bożej Łokietkowej, a także ich obecność na ważnych uroczystościach w Wiślicy. W swoich początkach kolegium kanonickie zajmowało się przede wszystkim sprawowaniem kultu na użytek władcy i jego dworu, który to fakt może potwierdzać obecność wśród reliktów architektonicznych – empory zachodniej i krypty grzebalnej z oryginalną Płytą Orantów. Początkowo wspólnota składała się z prepozyta i czterech kanoników, z czasem podzielono majątek wspólny na kilka prebend (kantorię, scholasterię i kustodię). Reforma zgromadzenia kanonickiego musiała odbyć się za zgodą biskupa krakowskiego Gedki, który z czasem otrzymał od księcia prawo patronatu nad miejscową kapitułą. W XIII w. wzniesiono nowy – większy kościół kolegiacki Trójcy Świętej, lepiej odpowiadający prestiżowi zasiadających w stallach kanoników.

Od świetności do kasacji

Od 1214 r. znani są z imienia członkowie kapituły, z 1229 r. pochodzi najstarsza znana jej pieczęć. Równie wczesne datowanie słynącego łaskami wizerunku Matki Bożej Łokietkowej, potwierdza poziom intelektualny i formację duchową miejscowego środowiska kanonickiego. Rozbudowa Wiślicy za Kazimierza Wielkiego połączona z budową wspaniałej halowej kolegiaty gotyckiej (zakończono ją w 1350 r.), a w stuleciu XV budowa dzwonnicy i domu wspólnego wikarych, tzw. Domu Długosza, zasoby bogatego księgozbioru średniowiecznego, fakt zasiadania w kościelnych stallach kanoników krakowskich – nierzadko profesorów krakowskiej uczelni i krakowskich kanoników katedralnych, stanowią dowód na znaczenie Wiślicy. W 1819 r., za udział mieszkańców w Powstaniu Styczniowym, kapituła została skasowana, a Wiślica utraciła prawa miejskie. Mimo to odbywały się posiedzenia kanoników i instalacja nowych, zazwyczaj w czasie wrześniowego Wielkiego Odpustu Wiślickiego. 50 lat temu, w 1974 r. kard. Karol Wojtyła przewodniczył uroczystościom 50-lecia odnowienia kapituły, o czym informuje tablica znajdująca się pod chórem, na południowej ścianie bazyliki.

2024-09-03 13:19

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Świadek świetności wieków

Niedziela kielecka 43/2021, str. VI

[ TEMATY ]

kapituła kolegiacka

Wiślica

T.D.

Biskup Jan Piotrowski w otoczeniu kanoników wiślickich

Biskup Jan Piotrowski w otoczeniu kanoników wiślickich

Rozwój kapituły wiślickiej, zaliczanej do jednej z najstarszych na ziemiach polskich, łączy się z rozkwitem miejscowej kolegiaty.

Kolegiata wiślicka aż po czasy wczesnonowożytne wymieniana była na trzecim miejscu wśród wszystkich kapituł diecezji krakowskiej, po katedralnej i kolegiackiej sandomierskiej.
CZYTAJ DALEJ

Panie, czy tylko nieliczni będą zbawieni?

2025-08-19 21:27

Niedziela Ogólnopolska 34/2025, str. 20

[ TEMATY ]

homilia

Adobe Stock

Jezus, gdy przemierzał palestyńskie miasta i wsie, nauczając i odbywając podróż do Jerozolimy, otrzymał pytanie: „Panie, czy tylko nieliczni będą zbawieni?”. Zapewne ktoś, kto je zadał, uważnie wsłuchiwał się w Jego słowa i uznał, że zachowywanie tych nauk jest bardzo trudne. Doszedł więc do wniosku, że tylko nieliczni są w stanie pójść tą drogą i uzyskać zbawienie. Być może wydało mu się niesprawiedliwe, że zdecydowana większość ludzi, niezdolna do podjęcia drogi Jezusa, byłaby pozbawiona przywileju życia wiecznego obiecanego przez Boga. Podobny dylemat ma wiele współczesnych osób, przekonanych, że skoro ich życie odbiega od wzniosłych zasad Ewangelii, są one na straconej pozycji. A może było inaczej: pytający uznał, że skoro przyswoił sobie nauczanie Jezusa, może zatem postawić siebie w niezbyt długim rzędzie tych, którzy uważają się za lepszych od innych i są pewni obiecanej nagrody. Jego pytanie byłoby wtedy wyrazem wywyższania się nad innych i w gruncie rzeczy aroganckiego polegania na sobie oraz na własnej sprawiedliwości.
CZYTAJ DALEJ

Przynależność do Boga ma swoją cenę. Nasz Bóg jest Bogiem wymagającym. Dlaczego?

2025-08-23 10:36

[ TEMATY ]

ks. Jacek Kijas

O. prof. Zdzisław Kijas

Adobe Stock

Czytania liturgiczne na 24 sierpnia 2025; Rok C, I
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję