Reklama

Kościół

Memento mori, czyli… nie zapomnij umrzeć

Gdy w szkole poznawaliśmy kulturę Średniowiecza, zwłaszcza w literaturze i sztuce, często spotykaliśmy owe złowrogo brzmiące słowa: Memento mori!. Wedle legend tymi słowami pozdrawiać się mieli mnisi w klasztorach zakonów o najsurowszej regule. „Pamiętaj o śmierci”, czy też „Pamiętaj, że umrzesz”.

[ TEMATY ]

komentarz

Wszystkich Świętych

śmierć

cmentarz

memento

Karol Porwich/Niedziela

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Tak zwykło się tłumaczyć to zawołanie, choć ci, którzy lepiej się znają na łacinie twierdzą, że może lepiej byłoby tłumaczyć je jako… „Nie zapomnij umrzeć”. Jakkolwiek należałoby te słowa przełożyć, to chyba w każdej wersji są one aktualne.

Reklama

Uważa się czasem, że ludzie epoki Średniowiecza w sposób wręcz niezdrowy byli skupieni na śmierci. Bardziej niż na życiu. Wszechobecne trupie czaszki, popularny wówczas motyw danse macabre, czyli alegorycznego tańca, w którym przedstawiciele wszelkich stanów w przedziwnym pląsie tańczą wraz z uosabiającą śmierć postacią kościotrupa, otaczające kościoły cmentarze. Wszystko to mogłoby sprawiać upiorne wręcz wrażenie, że istotnie ludzie tamtych czasów nie myśleli o niczym innym, niż tylko o śmierci. Nic podobnego. Wszystko staje się jaśniejsze, gdy spojrzymy na epokę Oświecenia, które żyło już innym hasłem: „Carpe diem!” – „Chwytaj dzień!”. To nie tylko wyrwanie się z posępnego skupienia „ciemnych wieków” na śmierci i spojrzenie na radość życia. To gruntowna zmiana mentalności. „Memento mori” nie było chorobliwym skupieniem się na śmierci, ale właściwym ustawieniem myślenia o doczesności. Ludzie Średniowiecza przecież potrafili bawić się i cieszyć światem doczesnym, ale ich spojrzenie utkwione było nieco dalej, poza granicę tego świata. A to sprawiało, że inaczej należało patrzeć na świat, na życie, na swe czyny i wartości. Ludziom „oświeconym” przesunięcie horyzontu poza doczesność istotnie burzyło spokój i mąciło radość korzystania z tego świata.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Może dziś znów trzeba częściej powiedzieć sobie i światu Memento mori!”. Chyba współczesny świat spycha śmierć na margines.

Podziel się cytatem

Może jeszcze niedawno, gdy ludzie umierali w swych domach, w otoczeniu rodziny, gdy nawet ich ciało oczekiwało na pogrzeb w rodzinnym domu, łatwiej było nam przeżywać śmierć. Dziś rzadko kto odchodzi do wieczności w domu. Częściej w szpitalach, w domach opieki, w hospicjach. Ciała przywozi się z kostnic na chwilę przed pogrzebem. Nawet zbyt bliskie sąsiedztwo cmentarza się nie podoba. Wszystko jakoś oderwało się od zwyczajnego rytmu narodzin i śmierci. Może dziś, gdy medycyna i zdobycze ludzkiego geniuszu pozwoliły wydłużyć ludzkie życie, zwalczyć wiele kiedyś nieuleczalnych chorób, a nawet opóźnić starzenie, wydaje nam się, że umkniemy śmierci.

Reklama

Dobrze, że chociaż w te listopadowe dni zagląda się na cmentarze. Mimo tego, że nawiedzenie cmentarzy burzy trochę sens uroczystości Wszystkich Świętych. Dobrze, że stajemy wówczas przy grobach. Nawet, jeśli tylko wówczas, nawet, jeśli to znów tylko rewia trendów w modzie oraz trendów w odmianach chryzantem czy wzorów zniczy. Dobrze, że przypominamy sobie wówczas o przemijaniu, o śmierci i o życiu.

Podziel się cytatem

Ostatnio moja znajoma będąca psychologiem opowiadała mi, że jej pacjenci, którzy są niewierzący, często mówią, że zazdroszczą wierzącym. Dla nich perspektywa kończy się na zatrzymaniu procesów fizjologicznych, bicia serca i pracy mózgu, kiedy ciało zacznie się rozkładać. Nawet bycie dobrym nie ma innego sensu, niż jakaś tylko satysfakcja. A dla wierzących jest chociaż nadzieja czegoś „po życiu”. Chyba zbyt rzadko uświadamiamy sobie, jak smutne może być życie bez perspektywy „po tamtej stronie”. Może dlatego taka popularnośc halloweenowego wykrzywienia śmierci, by stała się czymś zabawnym.

Reklama

„Memento mori!"

Podziel się cytatem

Jakkolwiek byśmy to przetłumaczyli. Pamiętaj o śmierci, że ludzkie życie – jak pięknie streszcza to Kościół w pogrzebowej mszalnej prefacji – zmienia się, ale się nie kończy, bo śmierć, to tylko przejście z życia do Życia. Pamiętaj, że umrzesz, bo to pozwala człowiekowi właściwie ustawić sobie życiowe cele i spojrzenie. I nie zapomnij umrzeć, bo tak łatwo w tym świecie się zabiegać i zająć wieloma sprawami, że można nie zdążyć się spakować. Kiedy dziś mówi się o prężnie kiedyś działających Bractwach Dobrej Śmierci, to brzmi to nieco drastycznie. A tymczasem nie ma nic gorszego, niż to, gdy śmierć zastaje człowieka niegotowego.

Nieraz szokują nas obrazy i figury świętych z dawnych wieków, którzy obok krzyża i księgi mają przed oczyma trupią czaszkę. Nieco drastyczne, nieco straszne. Może dlatego, że daliśmy się przekonać, że śmierć jest czymś strasznym i dlatego wzbudza ona lęk i obrzydzenie. A owi święci żyjący pośród trupich czaszek po prostu wiedzieli, że dla człowieka kochającego Boga to chwila największego szczęścia, którego doznają już właściciele tych czerepów.

Memento mori!

2022-10-31 17:30

Oceń: +6 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

III Krzeszowska Noc Wszystkich Świętych

[ TEMATY ]

Wszystkich Świętych

Noc Wszystkich Świętych

Przemysław Groński

31 października w pocysterskim opactwie w Krzeszowie odbyła się III Noc Wszystkich Świętych

Obchody rozpoczęły się od balu u ss. Benedyktynek, w którym brały udział dzieci i młodzież. Zabawa niecodzienna, bo uczestnicy mieli za zadanie, przebrać się za postać ulubionego świętego. Kolejnym momentem było nabożeństwo różańcowe oraz Msza św., po której do Mauzoleum Piastów Śląskich w uroczystej procesji wprowadzono relikwie świętych. Byli tam: św. Walenty i Fortunat, także Apostołowie: Jakub Mniejszy, Bartłomiej, Tomasz, Szymon, Juda Tadeusz czy też inni święci, jak np. św. Ojciec Pio, św. Bernard z Clairvaux oraz św. Scholastyka. Orędowników Bożej Łaski wierni mogli adorować do północy.
CZYTAJ DALEJ

Nowe informacje dot. drona w Osinach. Śledczy zakończyli oględziny

2025-08-22 10:49

[ TEMATY ]

eksplozja

dron

oględziny

Osiny

PAP

Służby zabiezpieczają teren pola kukurydzy w miejscowości Osiny, na które spadł dron

Służby zabiezpieczają teren pola kukurydzy w miejscowości Osiny, na które spadł dron

Śledczy zakończyli w nocy oględziny w Osinach (Lubelskie), gdzie na pole kukurydzy spadł dron. Zabezpieczone dowody będą teraz badane przez biegłych. Według prokuratury bardzo możliwe, że maszyna nadleciała od strony Białorusi.

W nocy z wtorku na środę pod Osinami na Lubelszczyźnie doszło do incydentu, w którym obiekt latający spadł na pole kukurydzy i eksplodował. W wyniku eksplozji powybijane zostały szyby w pobliskich domach. W środę po południu wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz informował, że obiekt to rosyjski dron oraz podkreślił, że zdarzenie jest prowokacją Rosji, do której doszło w szczególnym momencie, kiedy trwają dyskusje o pokoju w Ukrainie. Sprawę wybuchu bada wojsko i prokuratura.
CZYTAJ DALEJ

Kard. Schönborn: pokój potrzebuje miłości, która jest rdzeniem religii

2025-08-22 20:19

[ TEMATY ]

pokój

religia

kard. Schönborn

Joanna Łukaszuk-Ritter

kard. Christoph Schönborn

kard. Christoph Schönborn

„Pokój istnieje tylko wtedy, gdy miłość jest rdzeniem religii” - podkreślił kard. Christoph Schönborn w obliczu globalnego wzrostu liczby aktów przemocy popełnianych w imię religii. Ekstremizm i fanatyzm wypaczają oblicze religii, ale także polityki, która je wykorzystuje, napisał emerytowany arcybiskup Wiednia w swoim cotygodniowym felietonie na łamach wydawanej w Wiedniu bezpłatnej gazety „Heute” 22 sierpnia.

W 2019 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła 22 sierpnia corocznym Międzynarodowym Dniem Pamięci ofiar aktów przemocy ze względu na religię lub światopogląd. W tym roku papież Leon XIV również zaapelował o ustanowienie w tym dniu światowego dnia postu i modlitwy o pokój, z okazji kościelnego święta Maryi Królowej.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję