Zabytkowa Biblia, odkryta w archiwum parafii w Rajczy, wciąż rodzi wiele pytań
Odkryto najstarszy znany egzemplarz Pisma Świętego przechowywany w parafiach diecezji bielsko-żywieckiej. Wydana w 1561 r. w Pradze Biblia znajdowała się dotąd w archiwum parafii w Rajczy na Żywiecczyźnie, przy granicy polsko-słowackiej. Stamtąd trafiła w ręce ks. dr. Czesława Chrząszcza, archiwisty i notariusza w bielskiej kurii, który podkreśla, że wokół zagadkowego woluminu jest wciąż wiele pytań.
Egzemplarz zabytkowej Biblii jest starannie wydany, wzbogacony kunsztownymi ilustracjami i pięknymi inicjałami, rozpoczynającymi rozdziały poszczególnych ksiąg i akapitów. „To Biblia zapisana w języku czeskim. Obejmuje ona zarówno księgi proto-, jak i deuterokanoniczne - te ostatnie umieszczono na jej końcu” – wyjaśnia ks. Chrząszcz, wskazując, że prawdziwym odkrywcą zabytku jest proboszcz rajczański ks. Andrzej Zawada.
Księga nie ma ani okładki, ani też strony tytułowej. Zdaniem notariusza, nosi ona też wyraźne „blizny” z przeszłości. „W jakichś - zapewne dramatycznych - okolicznościach wydarto z niej pierwsze strony i cały Nowy Testament. Mimo to jest bezcennym zabytkiem. Trzy tygodnie temu wróciła z komory fumigacyjnej w Katowicach, w której poddano ją dezynfekcji” – tłumaczy i jednocześnie przyznaje, że niedawno udało się mu wolumin zidentyfikować.
„Dokładnie taki sam egzemplarz znajduje się w Bibliotece Seminaryjnej w Paradyżu. To Biblia wydana w 1561 roku w Pradze przez Jerzego Melantricha, tamtejszego drukarza i wydawcy. Mamy przed sobą najstarszy znany egzemplarz Pisma Świętego przechowywany w parafiach diecezji bielsko-żywieckiej” – zapewnił, precyzując, że pochodzi on z trzeciego wydania tej Biblii.
Reklama
Według kapłana, Biblia mogła być prywatną własnością ks. Wawrzyńca Homolki, jednego z XIX-wiecznych proboszczów rajczańskich, rodowitego Czecha. „Może służyła księżom w prowadzeniu duszpasterstwa wśród ludności słowackiej, którzy w wieku XVII i później przychodzili do Rajczy po słowo Boże i sakramenty święte, czy też w którymś momencie została po prostu przyniesiona na plebanię przez jakąś nieznaną osobę?” – zastanawia się ks. Chrząszcz.
Obecnie zabytkowa Biblia znajduje się w Bibliotece i Archiwum Diecezjalnym w Bielsku-Białej. Zostanie jednak zwrócona parafii.
Jiři Melantrich (1511 -1580) był czeskim drukarzem i nakładcą. Od 1552 prowadził drukarnię w Pradze, w której wydał ok. 200 dzieł, często zdobionych drzeworytami, m.in. Biblię zw. Melantriska. Użyte w „Biblii z Rajczy” litery pozbawione są jednak znaków diakrytycznych, charakterystycznych dla współczesnego języka czeskiego.
Ecce Homo, Antonio Ciseri, Poncjusz Piłat przedstawiający ubiczowanego Jezusa z Nazaretu mieszkańcom Jerozolimy
Poncjusz Piłat, prokurator, czy – jak mówią Ewangelie – zarządca Judei, był postacią historyczną. Ponieważ to on wydał na śmierć Jezusa z Nazaretu, jego osoba od stuleci budzi zainteresowanie i kontrowersje, a braki w życiorysie – najsłynniejszego w historii prokuratora – przez wieki starano się wypełnić legendą
Wiadomości o życiu Poncjusza Piłata czerpiemy z kilku źródeł. Są to oczywiście Ewangelie, ale także „Dzieje wojny żydowskiej” oraz „Starożytności żydowskie” Józefa Flawiusza. Trochę informacji zawiera się w „Rocznikach” rzymskiego historyka Tacyta oraz w „Historii kościelnej” Euzebiusza z Cezarei. Jednak prawdziwym skarbem okazała się znaleziona w 1961 r. w Cezarei Nadmorskiej inskrypcja na kamieniu, która informuje, że „Poncjusz Piłat, prefekt Judei, odbudował Tiberieum dla mieszkańców”. Trzecia linijka mówi, że oficjalny tytuł Piłata brzmiał „prefekt”. Zacznijmy może od najbardziej znanych źródeł, czyli Ewangelii. Piłat skazał Jezusa na śmierć około 33 roku n.e. Wedle Ewangelii św. Mateusza, po zatwierdzeniu wyroku na Chrystusie Piłat umył ręce przed tłumem, który domagał się ukrzyżowania Jezusa. Piłat miał wówczas rzec: „Nie jestem winny krwi tego Sprawiedliwego. To wasza rzecz”. W Ewangelii św. Łukasza mówi się, że Jezus został oskarżony o to, że podburzał tłumy, aby nie płaciły podatku Cezarowi, a także kazał nazywać siebie królem żydowskim. Piłat, jako namiestnik Rzymu, był urzędnikiem odpowiedzialnym za płacenie podatków Cezarowi. Gdyby więc odmówił sądzenia Jezusa naraziłby się Cezarowi („nie jesteś przyjacielem Cezara”) – dlatego, jako człowiek koniunkturalny, musiał przeprowadzić proces. Ale i tu Piłat po zadaniu Jezusowi kilku pytań był nie bardzo skłonny do skazania go na śmierć. W Ewangelii św. Jana Piłat prowadzi nawet dyskurs filozoficzny z Jezusem o sensie prawdy. Odbrązawianie Piłata mogło być zabiegiem wczesnych chrześcijan mającym na celu polepszenie stosunków z Cesarstwem.
- Nie jest tylko tak, że Jezus Chrystus we Wcieleniu, w swoim pierwszym przyjściu, ukazał się ubogim. Jest tak, że Bóg jest bogaty w miłosierdzie i w ubóstwo, a nie w pieniądze i nie w majątek. Bóg jest odwiecznie ubogi, bo cały się nam daje i wszystko nam daje. On niczego nie zachowuje dla siebie. Bóg jest ubogi we Wcieleniu, ale Bóg jest ubogi w wieczności. Jest jeden i ten sam! Jezus nie wyrzeka się swoich ran, zachował je na sobie. On się nie zmienia! – mówił kardynał Grzegorz Ryś.
Już po raz ósmy Archidiecezja Łódzka włączyła się w obchody 8. Światowego Dnia Ubogich, który został zainaugurowany z inicjatywy Ojca Świętego Franciszka w 2017 roku. Centralne obchody odbyły się w niedzielę 17 listopada, a poprzedzone zostały wieloma inicjatywami towarzyszącymi, które skierowane były do wszystkich najbardziej potrzebujących mieszkańców Łodzi.
Prezydent Republiki Czeskiej Petr Pavel wręczył 13 listopada na ręce nuncjusza apostolskiego arcybiskupa Jude Thaddeusa Okolo najwyższe odznaczenie państwowe, Order Tomasza G. Masaryka I klasy papieżowi Janowi Pawłowi II. Natomiast 16 listopada nuncjusz apostolski w Republice Słowackiej abp. Nicola Girasoli odebrał dokument o nadaniu pośmiertnie honorowego obywatelstwa Bratysławy św. Janowi Pawłowi II. Uroczystość odbyła się w Pałacu Prymasowskim w stolicy Słowacji w ramach wydarzenia „Świadek nadziei - św. Jan Paweł II i nasza walka o wolność”.
Uroczystość nadania najwyższe odznaczenia państwowego w Czechach miała miejsce 13 listopada w sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Koclířovie w diecezji Hradec Králové. Tego dnia nuncjusz apostolski przewodniczył tam obchodom 35. lecia kanonizacji św. Agnieszki Czeskiej i wprowadzeniu do sanktuarium relikwii św. Jana Pawła II.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.
