Ks. Piotr Bączek: - Jak to się stało, że zaczął Ksiądz mówić kazania dla górali po góralsku?

Ks. Arkadiusz Talik: - W dzisiejszym świecie pełnym słów płynących z różnych stron, np. radia, telewizji, człowiek zaczyna lekceważyć ich znaczenie. Staje się obojętny nawet wobec tak ważnych zagadnień, jak Bóg, miłość, honor. Z gwarą jest inaczej. Jest to język oryginalny i nieczęsto słyszany, więc zainteresowanie nim jest większe. Poza tym, mówię do górali językiem, w jakim przemawiali do nich ich dziadkowie. Tworzy on pewien nastrój tak potrzebny kaznodziei. Słysząc gwarę, niejeden ze słuchaczy wraca pamięcią do czasów dzieciństwa, skupia się na słowach, w których pragnę przekazać ważne dla człowieka prawdy.

- Jak często i kiedy w ciągu roku liturgicznego mówi Ksiądz takie właśnie kazania?

- Kazania gwarą mówię zawsze tam, gdzie są one najlepiej rozumiane. To znaczy w gronie górali, którzy w razie potrzeby mogą osobom, które z gwarą spotykają się pierwszy raz, wytłumaczyć, o co chodzi. Są to takie uroczystości, jak Pasterka - Msza św. tak bliska wszystkim góralom - czy święta góralskie typu łossod, dożynki lub Msze św. z uczestnictwem członków Związku Podhalan. Nie jest więc tych kazań zbyt wiele, ale są, że tak powiem, jak rodzynki w cieście mojej pracy homiletycznej.

- Czy łatwiej mówić kazania „góralskie”, czy przy pomocy powszechnie używanego tzw. języka literackiego?

- Gwara to wyzwanie, samo mówienie jest bardzo przyjemne, gdyż język góralski jest bardziej śpiewny, melodyjny, lekki, ale tworzenie tych kazań nieraz sprawia trochę trudności, poza tym ocenia mnie jury złożone z najlepszych specjalistów, czyli sami górale, którzy są bardzo wymagający, jeśli chodzi o gwarę i tradycje w ogóle.

- Kiedy narodziła się w Księdzu ta fascynacja folklorem i gwarą góralską? Co właściwie jest pociągającego w kulturze góralskiej?

- Od zawsze byłem uczony miłości do ziemi, a ziemia u nas to góry. Jeśli chodzi o folklor, to nie musiałem go szczególnie szukać, on mnie po prostu otaczał. Od dziecka uczono mnie obok modlitwy przyśpiewek góralskich. Gwara w domu żyła razem z językiem literackim, i chyba się lubili, gdyż żyją do dziś i dobrze się mają. Nie bez znaczenia był też niezapomniany serial o Janosiku, po którego obejrzeniu wszyscy chłopcy w sąsiedztwie zmieniali się w dobrych zbójników.

- W kazaniach, które Ksiądz mówi, pojawiają się wiersze i krótkie opowieści, anegdoty. Skąd bierze się ten materiał do kazań?

- Wiersze pisze dla mnie mój młodszy brat Wiesław. Anegdoty zaś wymyślam w większości sam, czerpiąc inspiracje z życia codziennego, które jest ich pełne, gdy potrafi się patrzeć. Wiele opowiadań znam dzięki swojej Babci, która często korzystając z dobrego humoru, zabawiała nas nimi w długie zimowe wieczory.
Kończąc, chciałbym pozdrowić tych wszystkich, którym te nasze góry nie są obojętne, oraz zaprosić do wędrowania szlakami, którymi wędrowali tacy wielcy ludzie, jak sługa Boży Jan Paweł II.

Ksiądz od gwary

Ks. Arkadiusz Talik, wikariusz parafii Matki Bożej Częstochowskiej, wyrasta na kolejnego, obok ks. Władysława Zązla z Kamesznicy, kapłana umiejącego poruszyć góralską duszę. Kiedy kończy mówić gwarą głoszone kazania, prawie zawsze słuchacze nagradzają go i dziękują mu oklaskami. Pojawia się w nich temat gór, miłości do ojczystej ziemi, przywiązania do tak podstawowych wartości, jak Bóg, rodzina, prostota serca, miłość. Innym razem nasze ziemskie problemy związane z gonitwą za codziennym chlebem, pokusy pójścia na łatwiznę, chwytania tego, co kusi i mami. A wszystko ujęte w poetyckiej formie, często wypowiadane wierszem, zawsze jednak gwarą góralską.

Ks. Piotr Bączek