Z ks. dr. Zbigniewem Traczem, notariuszem Kurii Arcybiskupiej w Łodzi i wicepostulatorem w procesie beatyfikacyjnym II grupy Męczenników II wojny światowej archidiecezji łódzkiej, rozmawia ks. Waldemar Kulbat

Ks. Waldemar Kulbat: - Księże Doktorze, rozpoczął się proces beatyfikacyjny ks. Tadeusza Burzyńskiego i ks. Dominika Kaczyńskiego. Ks. Burzyński zginął wypełniając posługę kapłańską wobec rannych żołnierzy w pierwszym dniu Powstania Warszawskiego. Ks. Kaczyński został umęczony w obozie koncentracyjnym w Dachau. Jakie jest znaczenie procesu beatyfikacyjnego dla ludzi naszego czasu?

Ks. dr Zbigniew Tracz: - Papież Jan Paweł II w Liście apostolskim Tertio millennio adveniente przypomniał, że „Kościół pierwszego tysiąclecia zrodził się z krwi męczenników” (nr 37). Jednocześnie Ojciec Święty uwrażliwia nas, że przekraczając próg III Tysiąclecia Chrześcijaństwa nie możemy zapomnieć o ich świadectwie życia i śmierci. Kościół pierwszych wieków zabiegał o utrwalenie świadectwa męczenników w specjalnych martyrologiach, które były ciągle uzupełniane. W tym kontekście, zwracając się do wszystkich przekraczających próg III Tysiąclecia Chrześcijaństwa, Papież - Świadek okrucieństw II wojny światowej przypomina, że w XX w. „Kościół znowu stał się Kościołem męczenników” i „jeśli to możliwe ich świadectwa nie powinny zostać zapomniane w Kościele” (List apostolski Tertio millennio adveniente, nr 37).
Jako Kościół łódzki, liczący zaledwie 84 lata, winniśmy uświadomić sobie, że nasze fundamenty zostały zroszone krwią wielu wiernych świeckich i kapłanów pomordowanych w okresie II wojny światowej. W 1941 r., w młodej, bo zaledwie 21-letniej diecezji łódzkiej, nastąpiły masowe aresztowania księży. W obozach koncentracyjnych w Dachu i Oświęcimia umęczono i zamordowano 153 kapłanów. Ich imiona uwiecznione są na tablicy pamiątkowej w bazylice archikatedralnej, wmurowanej już w 1977 r.
Dziś uświadamiamy sobie, że prawda wiary o „świętych obcowaniu” mówi głośniej aniżeli kamienna tablica. Kościół łódzki przez swoje Martyrologium pragnie głosić i wielbić świętość swoich synów i córek oraz oddawać najwyższą cześć Bogu samemu, który obdarzył ich palmą męczeństwa.

- Jaki jest cel procesu beatyfikacyjnego?

- Po wnikliwej analizie i uwzględniając świadectwa wielu wiernych Pasterz Kościoła Łódzkiego abp Władysław Ziółek uznał, że ks. Tadeusz Burzyński i ks. Dominik Kaczyński cieszą się sławą świętości życia i męczeństwa. To wewnętrzne przekonanie Pasterza winno jednak być poparte wnikliwym badaniem i dowodem świętości życia, i faktu męczeństwa tychże sług Bożych. Taki cel stawiany jest kanonicznemu procesowi beatyfikacyjnemu i kanonizacyjnemu. Prawo kanoniczne posługuje się wypracowanym przez wiekową jurysprudencję określeniem męczeństwa definiowanego jako „dobrowolne przyjęcie śmierci za wiarę w Chrystusa lub za jakąś cnotę, którą odnosi się do Boga” (Benedykt XIV, De servorum Dei… III, 16,5).
W procesie należy wykazać - po stronie sług Bożych - zarówno gotowość przyjęcia śmierci za Chrystusa i wytrwanie w tej woli aż do śmierci, i w momencie śmierci, jak również sam fakt męczeństwa z tychże motywów.
W dowodzeniu męczeńskiej śmierci wskazuje się również na osobę prześladowcy i nienawiść z jej strony do Boga i wiary, co w przypadku ofiar II wojny światowej nie ogranicza się tylko do określenia oprawcy z imienia i nazwiska, ale zmierza również do wykazania nieludzkiego i przez to przeciwnego Bogu charakteru hitlerowskiego nazizmu.
Mamy nadzieję, że w procesie kanonicznym sług Bożych ks. Tadeusza Burzyńskiego i ks. Dominika Kaczyńskiego wszystkie te elementy zostaną wyszukane i udowodnione.

- Jak przebiega proces beatyfikacyjny i jakie obejmuje etapy?

- W ciągu wieków Kościół wypracował reguły postępowania kanonizacyjnego w trakcie, którego dokonywane są przesłuchania świadków naocznych i „ze słyszenia” zarówno życia, jak i męczeństwa sług Bożych. Zbierane i analizowane są również świadectwa pisane i dokumenty historyczne ich dotyczące.
Proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny sług Bożych ks. Tadeusza Burzyńskiego i ks. Dominika Kaczyńskiego włączony jest do procesu ogólnopolskiego prowadzonego przez diecezję pelplińską i odnosi się do 122 kandydatów na ołtarze kapłanów, zakonników, sióstr zakonnych oraz wiernych świeckich ofiar II wojny światowej. Dnia 17 września 2003 w siedzibie Konferencji Episkopatu Polski bp Jan Bernard Szlaga ordynariusz pelpliński, po uprzednim uzyskaniu nihil obstat Kongregacji ds. Kanonizacji dokonał otwarcia tegoż procesu. W ślad za tym, abp Władysław Ziółek dnia 14 lutego br. sesją De Primordialibus rozpoczął prace Trybunału Rogatoryjnego Archidiecezji Łódzkiej i mianował jego członków. Sędzią Delegatem Księdza Arcybiskupa jest ks. kan. Dionizy Markiewicz, Promotorem Sprawiedliwości - ks. dr Grzegorz Leszczyński, Notariuszami - ks. Tadeusz Weber i ks. Stanisław Łągwa, Kursorem - ks. Krzysztof Żernicki. Została powołana również Komisja Historyczna, w której pod przewodnictwem ks. prał. Stanisława Grada, ks. dr. Piotra Zwolińskiego i ks. dr. Mieczysława Różańskiego zbierają i opracowują dokumenty dotyczące życia i męczeństwa sług Bożych. Mamy nadzieję, że ofiarna praca tak szacownego gremium pozwoli udowodnić świętość życia i fakt męczeńskiej śmierci sług Bożych ks. Tadeusza Burzyńskiego i ks. Dominika Kaczyńskiego.

- Jak długo trwa proces beatyfikacyjny?

- Ponieważ od dłuższego już czasu zbierane są świadectwa ustne i dokumenty historyczne oraz pamiątki pragnę podziękować Wychowankom i Rodzinom tychże sług Bożych za pomoc i udostępniane materiały.
Zwracam się jednocześnie z gorącą prośbą o pomoc w docieraniu do każdej informacji na temat życia i męczeństwa sług Bożych ks. Tadeusza Burzyńskiego i ks. Dominika Kaczyńskiego. Każde świadectwo może pomóc w pracy Trybunału i Komisji Historycznej oraz przyśpieszyć zakończenie zbierania i opracowania materiałów dowodowych. Informacje te można kierować pod adresem:
Kuria Archidiecezji Łódzkiej
ul. ks. I. Skorupki 1
90-458 ŁÓDŹ
tel. (0-42) 637-58-44

- W imieniu naszych Czytelników dziękuję za przekazane informacje.