Uroczystości otwarcia Świątyni Opatrzności Bożej rozpoczną się o godz. 9.00 Mszą św. Koncelebrze będzie przewodniczył Prymas Polski abp Wojciech Polak, a homilię wygłosi przewodniczący Konferencji Episkopatu abp Stanisław Gądecki. W Mszy św. wezmą udział przedstawiciele najwyższych władz Rzeczypospolitej z prezydentem Andrzejem Dudą, Marszałkami Sejmu i Senatu oraz premier Beatą Szydło na czele.

Historia Świątyni Opatrzności Bożej

Wzniesienie świątyni ku czci Opatrzności Bożej, będącej wotum za Konstytucję 3 Maja, uchwalili w 1791 r. posłowie Sejmu Czteroletniego. Z woli króla Stanisława Augusta Poniatowskiego kościół miał stanąć w Ujazdowie pod Warszawą, na skarpie nad wąwozem Agrykola, naprzeciw Zamku Ujazdowskiego. Spośród licznych projektów architektonicznych świątyni i jej otoczenia król wybrał projekt oparty głównie na rzucie krzyża greckiego – autorstwa Jakuba Kubickiego, ucznia Dominika Merliniego.

Dwa dni po ogłoszeniu Konstytucji 3 Maja Sejm Rzeczpospolitej podjął uchwałę, „aby na tę pamiątkę kościół ex voto wszystkich stanów był wystawiony i Wyższej Opatrzności poświęcony”. Król Stanisław August zaofiarował na ten cel skarpę łazienkowską, pierwotnie przeznaczoną już na budowę kościoła. Punktem kulminacyjnym obchodów pierwszej rocznicy uchwalenia Konstytucji było położenie kamienia węgielnego pod świątynię (1792). Niestety, dwa tygodnie później na ziemie Rzeczypospolitej wtargnęły wojska rosyjskie. Budowa świątyni okazała się niemożliwa z powodu rozbiorów.

Trzy lata po odzyskaniu niepodległości (1921) ustawą Sejmu Ustawodawczego stwierdzono wolę kontynuacji zobowiązania Sejmu Czteroletniego. Świątynię miało budować państwo polskie. Ogłoszono publiczny konkurs na nowy projekt świątyni. Z piętnastu projektów, przygotowanych do drugiej edycji tego konkursu (1930), jednomyślnie wybrano projekt Bohdana Pniewskiego. Tym razem świątynia miała stanąć na Polu Mokotowskim, jednak wybuch II wojny światowej (1939) uniemożliwił jej budowę.

Sprzeciw wobec budowy Świątyni Opatrzności Bożej wyrażały też konsekwentnie władze komunistyczne, choć potrzebę jej powstania formułowali kolejni prymasi: kard. August Hlond i kard. Stefan Wyszyński. Z inicjatywą powrotu do idei wzniesienia Świątyni wystąpił w wolnej Polsce prymas kard. Józef Glemp, ale prace budowlane rozpoczęły się dopiero po uroczystym wmurowaniu kamienia węgielnego 2 maja w 2002 r. Kamień węgielny składał się z trzech szkatuł. W jednej z nich znajdował się kamień węgielny z budowy 1792, w drugiej kamień z warszawskiej archikatedry, w trzeciej zaś z Jasnej Góry.

Rozpoczęte w 2003 r. prace budowlane zostały przerwane w 2004 r. i wznowione w roku 2008 po powołaniu przez kard. Kazimierza Nycza, nowego metropolitę warszawskiego, Centrum Opatrzności Bożej, które, prócz wielu innych zadań zostało utworzone również do gromadzenia funduszy na budowę i nadzór nad prowadzonymi pracami.

Budowę Świątyni wsparło ponad 80 tys. darczyńców z całego kraju i zagranicy. Dzięki wsparciu idei realizacji Wotum Narodu przez Episkopat zbiórki na budowę odbywały się także wielu parafiach Polski.

Kolejnym po budowie etapem będzie sakralizacja wnętrza Świątyni - wypełnienie go dziełami najwybitniejszych polskich i zagranicznych artystów tworzących na chwałę Bożą. Będzie on realizowany stopniowo, w miarę gromadzenia środków finansowych.

Kaplice i ołtarze

Świątynia Opatrzności Bożej ma kształt rotundy zwieńczonej owalną kopułą. Została zaprojektowana jako jednoprzestrzenne wnętrze. Nawa główna, która będzie mogła pomieścić 1500 miejsc siedzących, została oddzielona od nawy bocznej filarami. Z pierścienia nawy bocznej, nad którą znajdzie się Muzeum Jana Pawła II, wierni będą wchodzić do 4 bocznych kaplic oraz do zakrystii. Codzienne Msze św. będą odprawiane w jednej z nich.

Kaplice i ołtarze usytuowane będą tak, by umożliwić odwiedzającym chronologiczne prześledzenie kolejnych najistotniejszych wydarzeń z historii Polski. Ołtarze utworzą historyczny trakt, który pozwoli spojrzeć na dzieje Polski w perspektywie działania Opatrzności Bożej.

Cztery kaplice, rozmieszczone na planie kwadratu, to: Kaplica Chrztu przypominająca o początkach chrześcijaństwa na ziemiach polskich – o Chrzcie Polski i Zjeździe Gnieźnieńskim oraz dwóch pierwszych centrach chrześcijaństwa: Gnieźnie i Poznaniu; Kaplica Maryjna upamiętniająca Śluby Jasnogórskie króla Jana Kazimierza jako przyrzeczenie obrony wiary i szerzenia kultu Matki Bożej; Kaplica Cierpienia i Pojednania, symbolizująca cierpienia narodu polskiego w Katyniu i Auschwitz – będą w niej umieszczone konfesjonały oraz Najświętszy Sakrament; Kaplica Wolności upamiętniająca postacie Jana Pawła II i kard. Stefana Wyszyńskiego oraz ruch „Solidarności”. Ołtarz główny Świątyni znajdować się będzie między Kaplicą Maryjną a Kaplicą Cierpienia i Pojednania.

Pomiędzy kaplicami rozmieszczonych będzie dziesięć ołtarzy. Na lewo od wejścia do Świątyni Opatrzności – między Kaplicą Chrztu i Kaplicą Maryjną znajdą się: „ołtarz św. Stanisława” jako obrońcy praw człowieka, patrona społeczeństwa obywatelskiego; „ołtarz Uniwersytetu Jagiellońskiego” jako symbolu polskiej nauki; „ołtarz Unii z Litwą” symbolizujący ideę „państwa bez stosów”, współżycia różnych narodów w jednym państwie; „ołtarz Grunwaldu i Soboru w Konstancji” jako wspomnienie okresu walki w obronie wolności i tolerancji religijnej; „ołtarz Polska Krajem Tolerancji” – poświęcony specjalnie Pawłowi Włodkowicowi o obrońcy interesów Polski w sporze z Krzyżakami i uczestniku Soboru w Konstancji (1414-1418), na którym postawił tezę o możliwości pokojowego współistnienia państw chrześcijańskich i pogan.

Pozostałe pięć ołtarzy – na prawo od wejścia do Świątyni, między Kaplicą Wolności i Kaplicą Cierpienia i Pojednania – symbolizują nowsze dzieje walki o utrzymanie tożsamości religijnej i odzyskanie niepodległości. Są to: „ołtarz Konstytucji 3 Maja” upamiętniający okres określania fundamentów nowoczesnego państwa polskiego; „ołtarz Powstań Narodowych”, nawiązujący do okresu zaborów, w czasie których działali m.in. św. Brat Albert i św. Rafał Kalinowski; „ołtarz Odzyskania Niepodległości” ku pamięci m.in. Orląt Lwowskich i bojowników wojny polsko-bolszewickiej 1920 r.; „ołtarz II Rzeczypospolitej” z upamiętnieniem św. Faustyny Kowalskiej oraz „ołtarz Powstania Warszawskiego”.

Wykonanie kaplic i rzeźbionych w kamieniu ołtarzy zostało powierzone wybitnym polskim artystom. Zajęli się oni także przygotowaniem tradycyjnych prac artystycznych ilustrujących symbolikę akcentowaną przez kaplice i ołtarze.

Panteon zasłużonych Polaków

Pod Świątynią Opatrzności Bożej powstał Panteon Wielkich Polaków – miejsce pochówku i upamiętnienia najbardziej zasłużonych polskich patriotów oraz ludzi kultury i nauki. Do tej pory pochowani zostali w nim m.in. ks. poeta Jan Twardowski, kapelan Rodzin Katyński ks. Zdzisław Peszkowski, ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski i pierwszy minister spraw zagranicznych III RP Krzysztof Skubiszewski.

W tej części świątyni znajdują się także relikwie m.in. św. Jana Pawła II, bł. ks. Jerzego Popiełuszki, św. Urszuli Ledóchowskiej, św. Andrzeja Boboli, św. Stanisława Papczyńskiego i św. abp. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego. Docelowo relikwie zostaną przeniesione do nawy bocznej Świątyni.

Świątynia w liczbach i szczegółach

Świątynia Opatrzności Bożej jest najwyższym kościołem w Warszawie – jej wysokość wraz z krzyżem wynosi 75 m. Kubatura Świątyni wynosi 122 tys. m³. Nawa główna ma powierzchnię 1742 m² , nawa boczna 862 m², prezbiterium zaś 437 m². Ołtarz z białego marmuru ma wymiary 411/140 cm.

Do pokrycia kopuły użyto 30 ton miedzi. W nawie głównej i prezbiterium ułożono posadzkę z amerykańskiego marmuru Calacatta Lincoln, w kaplicach zaś z granitu strzegomskiego. W nawie bocznej posadzka będzie wykonana ze specjalnie podgrzewanych paneli.

Świątynia będzie bardzo dobrze oświetlona, na co złożą się trzy rodzaje oświetlenia. Będzie ono dostosowywane za pośrednictwem specjalnych efektów do barw kojarzonych z konkretnym okresem roku liturgicznego.

Wykonano także bardzo nowoczesne rozwiązania nagłośnieniowe, wykorzystywane w najlepszych salach koncertowych, aby zapewnić dobry przekaz słowa i oprawy muzycznej w czasie liturgii.

Wraz z trwającą budową Świątyni i wiążącą się z tym stale rosnącą liczbą darczyńców, powstała idea połączenia ich w duchową wspólnotę. Kard. Nycz uznał tę potrzebę i powołał w 2016 roku wspólnotę Providentia Dei (Opatrzności Bożej). Jej zadaniem jest m.in. szerzenie kultu Opatrzności Bożej, ukazywanie dzieła Opatrzności w historii narodu polskiego, włączanie się w dzieła podejmowane przez Centrum Opatrzności Bożej, troska o zaplecze materialne budowy i wyposażenie wnętrza powstającego sanktuarium. Obecnie wspólnota liczy ponad 80 tys. zarejestrowanych członków i wciąż się rozwija.

Kard. Kazimierz Nycz zapowiedział w rozmowie z KAI, że pierwsze poświęcenie Świątyni Opatrzności Bożej nastąpi prawdopodobnie za dwa-trzy lata, w Dzień Dziękczynienia, w pierwszą niedzielę czerwca.