Polska podjęła starania o przystąpienie do wspólnoty europejskiej w latach 90. XX wieku. W czasie ogólnonarodowego referendum prawie 80% głosujących Polaków opowiedziało się za wejściem naszego kraju do struktur europejskich. Dwadzieścia lat temu, 1 maja 2004 r., staliśmy się pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej. Ten fakt przyniósł wiele zmian w kraju, także w Kościele.

Polska potrzebuje Europy

Zwolennicy przystąpienia Polski do UE na niespełna miesiąc przed referendum otrzymali niespodziewaną i mocną akceptację z Watykanu od samego św. Jana Pawła II. W przemówieniu do rodaków papież mocno poparł proeuropejskie aspiracje Polaków, pojawił się w nim także wątek lubelski. Ojciec Święty powiedział: „Wejście w struktury Unii Europejskiej jest dla naszego Narodu wyrazem jakiejś dziejowej sprawiedliwości. Europa potrzebuje Polski, Kościół w Europie potrzebuje świadectwa wiary Polaków. Polska potrzebuje Europy! Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej! To jest wielki skrót, ale bardzo wiele się w tym skrócie mieści wielorakiej treści”.

Rzeczywiście, Lublin był miejscem zawarcia pierwszej europejskiej unii między państwami, Rzeczpospolitą i Litwą, oraz narodami: Polakami, Litwinami i Rusinami (dziś Ukraińcami i Białorusinami). W 1569 r. w bazylice Ojców Dominikanów na Starym Mieście podpisano traktat, który na ponad 200 lat zdecydował o pomyślnej historii dla narodów wschodniej Europy.

Kierunek Rzym

Wyraźny odwrót od sztucznej i utrzymywanej siłą wspólnoty państw komunistycznych, kontrolowanych przez Związek Radziecki, zaczął się w Polsce wraz z pontyfikatem św. Jana Pawła II. Polacy chętnie pielgrzymowali do Watykanu na spotkania ze swoim rodakiem, przy okazji poznawali Europę Zachodnią. Odkrywali także więzi, które przez wieki łączyły Polskę z resztą kontynentu. Od Moskwy dzieliła nas wiara, kultura, umiłowanie wolności, a nawet architektura.

W pierwszych latach posługi św. Jana Pawła II z Lublina do Rzymu ruszyły pielgrzymki profesorów i studentów KUL, czujących duchową więź ze swoim niedawnym jeszcze profesorem. Do Wiecznego Miasta podążały również zorganizowane grupy lubelskiej młodzieży, aby spotkać się z papieżem i rówieśnikami z całej Europy. Piękną kartę zapisał ks. Janusz Rzeźnik, wówczas duszpasterz chorych i służby zdrowia w naszej diecezji. Dzięki jego inicjatywie do Rzymu (i Lourdes) pojechało pociągami lub autokarami kilkaset osób niepełnosprawnych. Bez wątpienia to św. Jan Paweł II najbardziej otworzył Polaków na Europę, a swoją osobą i wielkością ducha przybliżył Europie chrześcijańskie dziedzictwo naszego narodu.

Troska o dziedzictwo

Spośród dobrych stron przystąpienia Polski do UE najbardziej cenimy sobie otwarcie granic, wzrost bezpieczeństwa oraz dostęp do unijnych funduszy. Jednym z pierwszych znaków pomocy płynącej z UE była renowacja lubelskiej archikatedry, zainicjowana przez abp. Józefa Życińskiego i kierowana przez ks. prał. Adama Lewandowskiego. Dzieło, warte miliony euro i trwające ponad 20 lat, nie byłoby możliwe bez unijnego wsparcia. Ze środków europejskich skorzystały także inne parafie w naszej diecezji, m.in. fara w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą, sanktuarium św. Stanisława w Piotrawinie, bazylika w Wąwolnicy czy kościoły w Gołębiu i Józefowie.

Oczywiście, można wyliczać różne cienie integracji europejskiej, jak choćby próby narzucania prawa przez Brukselę. Na pewno jednak dzięki unijnej pomocy ziemia lubelska przestała być jednym z najbiedniejszych rejonów w Europie. Obecność w UE daje też większe poczucie bezpieczeństwa, co w obecnej sytuacji za wschodnią granicą jest dla Lubelszczyzny bardzo ważne.