By uwierzyli w siebie

Dzieci mieszkają w Żmiącej k. Limanowej, na pięknym wzgórzu Beskidu Wyspowego. Aby tu dotrzeć, trzeba pokonać wąską, stromą drogę. Staropolskie hasło: „Gość w dom, Bóg w dom”, umieszczone nad drzwiami wejściowymi, zapowiada przyjazną atmosferę. Dobrze wyposażony ośrodek, w którego skład wchodzą budynki z pokojami i całym zapleczem, ogród, boisko sportowe, sad i las, to miejsce, do którego trafiają dzieci skierowane decyzją sądu rodzinnego.

Ośrodek

– Organem prowadzącym jest przełożony Prowincji Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego przy wsparciu Dzieła Pomocy Dzieciom Fundacji Ruperta Mayera – informuje dyrektor Mader. I opowiada: – Wszystko zaczęło się ponad 40 lat temu od zainicjowanej przez Katarzynę Mader akcji grupy studentów z krakowskich uczelni oraz kleryków jezuickich. Podjęliśmy się nieść pomoc wychowankom z państwowych domów dziecka. W 1980 r. z inicjatywy o. Ludwika Piechnika, jezuity, powołano do istnienia Akcję Pomocy Dzieciom, a naszym mottem działania stały się słowa: „Wszystko, co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Dzięki staraniom dwóch jezuitów, o. Piechnika i o. Kreuzera, zakupiono w Żmiącej gospodarstwo rolne ze starym domem, stodołą i stajnią. W następnych latach przy wsparciu m.in. rodziny Hechendorferów i Stowarzyszenia Arbeitskreis Umweltschutz und Entwicklungshilfe z Dachau udało się przebudować i wyremontować ośrodek. W czasie wakacji studenci przyjeżdżali tu z wychowankami z domów dziecka i organizowali swym podopiecznym wypoczynek. Dziś zagospodarowany teren stanowi miejsce całorocznego pobytu dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. To podopieczni placówki socjalizacyjnej i specjalistyczno-terapeutycznej. – W każdej z nich przebywa dwanaścioro dzieci – informuje dyr. Mader, który podkreśla szczególną rolę wychowawców w kształtowaniu umiejętności uczenia się dzieci. Przyznaje, że przybywają z różnym nastawieniem do nauki, do szkoły, ale to właśnie nazywani ciociami i wujkami wychowawcy z ośrodka oraz nauczyciele ze szkoły w Żmiącej zmieniają ich podejście. Z dumą zaznacza: – Wielu naszych uczniów zdobywa wysokie oceny i otrzymuje świadectwa z paskiem.

Ciocia Edyta

Edyta Dudek jest w Żmiącej wychowawczynią od 7 lat, ma pod opieką ośmioro dzieci w wieku szkolnym. – Jestem z nimi przez cały tydzień, dzień i noc, a kolejny tydzień mam wolny – informuje. Wyjaśnia, że do jej obowiązków należą: towarzyszenie dzieciom, pomoc w przygotowaniu się do szkoły, ale też dbanie o ich zdrowie i bezpieczeństwo. Nawiązując do zróżnicowanego wieku dzieci w grupie, zauważa: – Jest tak jak w rodzinie, gdzie starsze dzieci pomagają młodszym, gdzie uczą się od siebie.

Rano ciocia Edyta budzi dzieci, a tym młodszym pomaga się ubrać. Potem pilnuje, aby zjadły śniadanie, spakowały plecaki i na czas zdążyły na lekcje. Gdy dzieci się uczą, dba o ich mieszkanie, o ubranie na kolejne dni oraz wypełnia wymaganą dokumentację. Po powrocie dzieci ze szkoły, po zjedzeniu obiadu, zaczyna się czas odrabiania lekcji oraz odpoczynku. Pani Edyta wyjaśnia: – To miejsce jest dodatkowym atutem. Nasze dzieci mają przestrzeń na zabawę, na uprawianie sportów.

Reklama

Opowiada też o ciekawej inicjatywie: – Każde dziecko codziennie czyta przez minimum pół godziny. Zanim dzieci dobrze przyswoją tę umiejętność, czytają na głos, potem – po cichu, a później opowiadają nam poznane historie. Na uwagę zasługuje także umuzykalnienie wychowanków. – Zaczęło się od Marysi, która miała marzenie, aby nauczyć się grać na skrzypcach – wspomina wychowawczyni i dodaje: – Otrzymała ten instrument, gdy szła do I Komunii św. Potem zaczęły się poszukiwania nauczyciela gry na skrzypcach. Od tego czasu przybywa u nas dzieci grających na różnych instrumentach: w ślady Marysi poszło sześć dziewczynek, pięcioro dzieci gra na pianinie, dwoje na perkusji, kolejnych pięcioro na gitarach. Widać, że sprawia im to radość.

Wolontariusze

Dzieci są przyzwyczajone do udziału we Mszy św. sprawowanej w kaplicy przez o. Janusza Mółkę, jezuitę. – To nasze miejsce modlitwy, które powstało jeszcze za czasów o. Piechnika – oznajmia dyr. Mader. I opowiada: – W każdą niedzielę już o godz. 11.30 maluchy idą do kaplicy. Dzieci grające na instrumentach niosą je ze sobą, aby zadbać o muzykę i śpiew. Przyznaję, że wychowankowie chętnie spotykają się z o. Januszem, który udziela im także sakramentów, a nawet znajduje czas, aby zagrać z chłopakami w piłkę nożną.

Swoją rolę mają tu także wolontariusze. Paweł Mader wspólnie z Justyną Brodą zajmuje się koordynowaniem wolontariatu w fundacji. – Głównym zadaniem wolontariuszy jest pomaganie dzieciom w nauce, a ponadto spędzanie z nimi wolnego czasu, nawiązywanie relacji, które mają im uświadomić, że osoba dorosła nie krzywdzi, że potrafi pomóc, dotrzymuje słowa – wyjaśnia. Zauważa, że dzieci objęte działalnością wolontariatu są często bardzo zdolne, ale zaniedbane, z różnymi problemami. Mają też złe doświadczenia ze szkołą, braki w wiedzy, co sprawia, że niechętnie się uczą. Zaznacza: – Wolontariusze pomagają im uwierzyć w siebie.

Pan Paweł zwraca uwagę na wolontariat wakacyjny, kiedy do ośrodka w Żmiącej przyjeżdżają wolontariusze nie tylko z Polski, ale także ze Stanów Zjednoczonych, z Niemiec, Francji, Włoch. Informuje: – W lipcu organizujemy w Żmiącej wakacje. Chcemy dać wtedy dzieciom możliwość indywidualnego kontaktu z wolontariuszami w ciągu wspólnie spędzonych 12 dni. Dodaje, że są też tacy, którzy przyjeżdżają do Żmiącej, tu poznają dzieci i kontynuują współpracę z nimi w kolejnych miesiącach.

Sam papież

Placówkę w Żmiącej wsparł sam papież Franciszek. – Poznaliśmy Ojca Świętego w Rzymie w 2017 r. – relacjonuje dyr. Mader. Przyznaje, że to było marzenie wielu dzieci, które się spełniło dzięki wsparciu finansowemu właściciela firmy Novmar – Wiesława Nowaka i jego żony Maszy – grupa dzieci ze Żmiącej dołączyła do uczestników wyjazdu do Rzymu organizowanego przez firmę. – Papież bardzo serdecznie nas przyjął, słuchał śpiewanych piosenek – opowiada dyrektor i uśmiechając się, dodaje, że dzieci zaprosiły Ojca Świętego do Żmiącej. Podkreśla: – O naszym dziele przypomniał Franciszkowi o. Józef Maj, jezuita, który przez wiele lat pracował w Rzymie. Pewnego dnia zobaczyłem, że mamy na koncie 10 tys. euro od Ojca Świętego... Dyrektor Mader mówi, że pieniądze zostaną wykorzystane na wykończenie nowego budynku na ich wzgórzu, co zapewni mieszkającym lepsze warunki. – Mamy wielu przyjaciół, którzy od lat nas wspierają – przyznaje i zauważa: – To dla nas bardzo ważny gest. Z jednej strony to zastrzyk gotówki, który bardzo nam się przyda, a z drugiej – jest to dla nas potwierdzenie, że losem katolickiego ośrodka przejął się sam papież.

Urodził się około 349 r. w Antiochii w Syrii (dzisiaj Antakya na południu Turcji), tam też podejmował posługę kapłańską przez około 11 lat, aż do 397 r., gdy został mianowany biskupem Konstantynopola. W stolicy cesarstwa pełnił posługę biskupią do czasu dwóch wygnań, które nastąpiły krótko po sobie - między 403 a 407 r. Dzisiaj ograniczymy się do spojrzenia na lata antiocheńskie Chryzostoma. W młodym wieku stracił ojca i żył z matką Antuzą, która przekazała mu niezwykłą wrażliwość ludzką oraz głęboką wiarę chrześcijańską. Odbył niższe oraz wyższe studia, uwieńczone kursami filozofii oraz retoryki. Jako mistrza miał Libaniusza, poganina, najsłynniejszego retora tego czasu. W jego szkole Jan stał się wielkim mówcą późnej starożytności greckiej. Ochrzczony w 368 r. i przygotowany do życia kościelnego przez biskupa Melecjusza, przez niego też został ustanowiony lektorem w 371 r. Ten fakt oznaczał oficjalne przystąpienie Chryzostoma do kursu eklezjalnego. Uczęszczał w latach 367-372 do swego rodzaju seminarium w Antiochii, razem z grupą młodych. Niektórzy z nich zostali później biskupami, pod kierownictwem słynnego egzegety Diodora z Tarsu, który wprowadzał Jana w egzegezę historyczno-literacką, charakterystyczną dla tradycji antiocheńskiej. Później udał się wraz z eremitami na pobliską górę Sylpio. Przebywał tam przez kolejne dwa lata, przeżyte samotnie w grocie pod przewodnictwem pewnego „starszego”. W tym okresie poświęcił się całkowicie medytacji „praw Chrystusa”, Ewangelii, a zwłaszcza Listów św. Pawła. Gdy zachorował, nie mógł się leczyć sam i musiał powrócić do wspólnoty chrześcijańskiej w Antiochii (por. Palladiusz, „Życie”, 5). Pan - wyjaśnia jego biograf - interweniował przez chorobę we właściwym momencie, aby pozwolić Janowi iść za swoim prawdziwym powołaniem. W rzeczywistości, napisze on sam, postawiony wobec alternatywy wyboru między trudnościami rządzenia Kościołem a spokojem życia monastycznego, tysiąckroć wolałby służbę duszpasterską (por. „O kapłaństwie”, 6, 7), gdyż do tego właśnie Chryzostom czuł się powołany. I tutaj nastąpił decydujący przełom w historii jego powołania: został pasterzem dusz w pełnym wymiarze! Zażyłość ze Słowem Bożym, pielęgnowana podczas lat życia eremickiego, spowodowała dojrzewanie w nim silnej konieczności przepowiadania Ewangelii, dawania innym tego, co sam otrzymał podczas lat medytacji. Ideał misyjny ukierunkował go, płonącą duszę, na troskę pasterską. Między 378 a 379 r. powrócił do miasta. Został diakonem w 381 r., zaś kapłanem - w 386 r.; stał się słynnym mówcą w kościołach swego miasta. Wygłaszał homilie przeciwko arianom, następnie homilie na wspomnienie męczenników antiocheńskich oraz na najważniejsze święta liturgiczne. Mamy tutaj do czynienia z wielkim nauczaniem wiary w Chrystusa, również w świetle Jego świętych. Rok 387 był „rokiem heroicznym” dla Jana, czasem tzw. przewracania posągów. Lud obalił posągi cesarza, na znak protestu przeciwko podwyższeniu podatków. W owych dniach Wielkiego Postu, jak i wielkiej goryczy z powodu ogromnych kar ze strony cesarza, wygłosił on 22 gorące „Homilie o posągach”, ukierunkowane na pokutę i nawrócenie. Potem przyszedł okres spokojnej pracy pasterskiej (387-397). Chryzostom należy do Ojców najbardziej twórczych: dotarło do nas jego 17 traktatów, ponad 700 autentycznych homilii, komentarze do Ewangelii Mateusza i Listów Pawłowych (Listy do Rzymian, Koryntian, Efezjan i Hebrajczyków) oraz 241 listów. Nie uprawiał teologii spekulatywnej, ale przekazywał tradycyjną i pewną naukę Kościoła w czasach sporów teologicznych, spowodowanych przede wszystkim przez arianizm, czyli zaprzeczenie boskości Chrystusa. Jest też ważnym świadkiem rozwoju dogmatycznego, osiągniętego przez Kościół w IV-V wieku. Jego teologia jest wyłącznie duszpasterska, towarzyszy jej nieustanna troska o współbrzmienie między myśleniem wyrażonym słowami a przeżyciem egzystencjalnym. Jest to przewodnia myśl wspaniałych katechez, przez które przygotowywał katechumenów na przyjęcie chrztu. Tuż przed śmiercią napisał, że wartość człowieka leży w „dokładnym poznaniu prawdziwej doktryny oraz w uczciwości życia” („List z wygnania”). Te sprawy, poznanie prawdy i uczciwość życia, muszą iść razem: poznanie musi się przekładać na życie. Każda jego mowa była zawsze ukierunkowana na rozwijanie w wierzących wysiłku umysłowego, autentycznego myślenia, celem zrozumienia i wprowadzenia w praktykę wymagań moralnych i duchowych wiary. Jan Chryzostom troszczył się, aby służyć swoimi pismami integralnemu rozwojowi osoby, w wymiarach fizycznym, intelektualnym i religijnym. Różne fazy wzrostu są porównane do licznych mórz ogromnego oceanu: „Pierwszym z tych mórz jest dzieciństwo” (Homilia 81, 5 o Ewangelii Mateusza). Rzeczywiście, „właśnie w tym pierwszym okresie objawiają się skłonności do wad albo do cnoty”. Dlatego też prawo Boże powinno być już od początku wyciśnięte na duszy, „jak na woskowej tabliczce” (Homilia 3, 1 do Ewangelii Jana): w istocie jest to wiek najważniejszy. Musimy brać pod uwagę, jak ważne jest, aby w tym pierwszym etapie życia człowiek posiadł naprawdę te wielkie ukierunkowania, które dają właściwą perspektywę życiu. Dlatego też Chryzostom zaleca: „Już od najwcześniejszego wieku uzbrajajcie dzieci bronią duchową i uczcie je czynić ręką znak krzyża na czole” (Homilia 12, 7 do Pierwszego Listu do Koryntian). Później przychodzi okres dziecięcy oraz młodość: „Po okresie niemowlęcym przychodzi morze okresu dziecięcego, gdzie wieją gwałtowne wichury (…), rośnie w nas bowiem pożądliwość…” (Homilia 81, 5 do Ewangelii Mateusza). Potem jest narzeczeństwo i małżeństwo: „Po młodości przychodzi wiek dojrzały, związany z obowiązkami rodzinnymi: jest to czas szukania współmałżonka” (tamże). Przypomina on cele małżeństwa, ubogacając je - z odniesieniem do cnoty łagodności - bogatą gamą relacji osobowych. Dobrze przygotowani małżonkowie zagradzają w ten sposób drogę rozwodowi: wszystko dzieje się z radością i można wychowywać dzieci w cnocie. Gdy rodzi się pierwsze dziecko, jest ono „jak most; tych troje staje się jednym ciałem, gdyż dziecko łączy obie części” (Homilia 12, 5 do Listu do Kolosan); tych troje stanowi „jedną rodzinę, mały Kościół” (Homilia 20, 6 do Listu do Efezjan). Przepowiadanie Chryzostoma dokonywało się zazwyczaj podczas liturgii, w „miejscu”, w którym wspólnota buduje się Słowem i Eucharystią. Tutaj zgromadzona wspólnota wyraża jeden Kościół (Homilia 8, 7 do Listu do Rzymian), to samo słowo jest skierowane w każdym miejscu do wszystkich (Homilia 24, 2 do Pierwszego Listu do Koryntian), zaś komunia Eucharystyczna staje się skutecznym znakiem jedności (Homilia 32, 7 do Ewangelii Mateusza). Jego plan duszpasterski był włączony w życie Kościoła, w którym wierni świeccy przez fakt chrztu podejmują zadania kapłańskie, królewskie i prorockie. Do wierzącego laika mówi: „Również ciebie chrzest czyni królem, kapłanem i prorokiem” (Homilia 3, 5 do Drugiego Listu do Koryntian). Stąd też rodzi się fundamentalny obowiązek misyjny, gdyż każdy w jakiejś mierze jest odpowiedzialny za zbawienie innych: „Jest to zasada naszego życia społecznego (…) żeby nie interesować się tylko sobą” (Homilia 9, 2 do Księgi Rodzaju). Wszystko dokonuje się między dwoma biegunami, wielkim Kościołem oraz „małym Kościołem” - rodziną - we wzajemnych relacjach. Jak możecie zauważyć, Drodzy Bracia i Siostry, ta lekcja Chryzostoma o autentycznej obecności chrześcijańskiej wiernych świeckich w rodzinie oraz w społeczności pozostaje również dziś jak najbardziej aktualna. Módlmy się do Pana, aby uczynił nas wrażliwymi na nauczanie tego wielkiego Nauczyciela Wiary.