Reklama

Kultura

Intymne spotkanie z Wyspiańskim

Nareszcie jest! Po latach oczekiwań miłośnicy twórczości najwybitniejszego malarza, dramatopisarza i reformatora teatru polskiego modernizmu mogą spotkać swego mistrza!

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Muzeum Stanisława Wyspiańskiego – nowy oddział Muzeum Narodowego w Krakowie (MNK) – zostało otwarte w miejscu dawnego spichlerza przy pl. Sikorskiego 6. To budynek wzniesiony w XVIII wieku poza murami ówczesnego miasta, na terenie największej i najstarszej jurydyki krakowskiej zwanej Garbary (lub Piasek). Jak przypominają pracownicy, po 1945 r. spichlerz stał się częścią MNK, które przechowywało w nim dzieła sztuki, a w latach 2013-21 działał tu Ośrodek Kultury Europejskiej „Europeum”. Podczas prezentacji nowego muzeum uczestniczący w spotkaniu krakowianin Adam Bujak, znany polski fotograf, w rozmowie z Niedzielą z uznaniem powiedział o lokalizacji muzeum: – To świetny pomysł, żeby w tym przepięknym, historycznym budynku, obok klasztoru Kapucynów, pokazać cudownego Wyspiańskiego, który przecież tymi ulicami chodził, który tym miastem żył.

Twórca

Reklama

MNK posiada największą i najcenniejszą kolekcję dzieł Stanisława Wyspiańskiego – obrazy, szkice, projekty oraz wyroby rzemiosła artystycznego wykonane według jego wzorów. Zbiór liczący ponad 1,1 tys. obiektów dopełniają pamiątki osobiste twórcy, jego prywatny księgozbiór oraz archiwalia – rękopisy i fotografie. Spuścizna artysty w większości została podarowana lub zakupiona do zbiorów wkrótce po śmierci Wyspiańskiego w listopadzie 1907 r. Już wtedy planowano stworzyć oddział im. Stanisława Wyspiańskiego, aby, jak informował Czas: „Pamięć zmarłego najpiękniej uczcić, a zarazem duchową jego spuściznę otoczyć opieką i zabezpieczyć dla potomnych pokoleń”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Kuratorzy wystawy: prof. dr hab. Andrzej Szczerski, Magdalena Laskowska i Łucja Skoczeń-Rąpała podkreślają, że Muzeum Stanisława Wyspiańskiego to pełna prezentacja jego twórczości. Na parterze zwiedzający zobaczą m.in. autoportrety autora Wesela uzupełnione o wizerunki jego najbliższej rodziny, a także portrety przyjaciół, mecenasów, bliskich znajomych. Tu możemy się zatrzymać np. przy obrazie Macierzyństwo czy portretach dzieci Wyspiańskiego. Przez pryzmat malarskiej opowieści o rodzinie, przyjaciołach, znajomych, o miejscach, z którymi był związany, twórcy ekspozycji przybliżają żyjącego w konkretnym czasie i miejscach człowieka, twórcę, jego osobowość.

Dom

Reklama

Zaprezentowane na pierwszym piętrze dzieła poruszają natomiast trzy najważniejsze wątki w twórczości Wyspiańskiego, co odzwierciedlają tytuły: „Żywioły”, „Wawel – dramat królów” i „Apollo-Chrystus”. Wokół nich zbudowana została opowieść o artyście, który w swej twórczości w nowatorski sposób podejmował problematykę narodową i religijną, odnosił się do pamięci i historii, inspirował się antykiem oraz średniowieczem. Można tu stanąć np. przed wizerunkiem Boga Ojca, dzięki prezentacji projektu witraża Bóg Ojciec – Stań się do zachodniego okna kościoła Franciszkanów w Krakowie. Wyeksponowano tu też obrazy, prace graficzne oraz projekty mebli. – Ta różnorodność uświadamia, że był to twórca wielostronny, że wypowiadał się na bardzo różne tematy – zaznaczył prof. Andrzej Szczerski w rozmowie z dziennikarzami.

W umieszczonej w podziemiu budynku trzeciej części wystawy, w sali „Księgi moje” zaprezentowano m.in. księgozbiór Wyspiańskiego z jego odręcznymi notatkami oraz pierwodruki wydań jego dramatów. Dla miłośników polskiej literatury to okazja, by przeczytać dedykacje, np. laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury na pierwszej stronie Chłopów napisał: „St. Wyspiańskiemu w upominku uwielbienia i naszej przyjaźni przesyła Wł. St. Reymont Kraków 12.XI.04” . W tej części muzeum warto też skorzystać z udostępnionego on-line katalogu zgromadzonych w MNK dzieł artysty. Obok, w sali „Metamorfozy”, widzowie spotkają się z twórczością teatralną autora Wyzwolenia.

Ponadczasowe wartości

Profesor Szczerski odnosząc się do ekspozycji, oznajmił: – Genialny artysta Młodej Polski jest pokazywany inaczej niż do tej pory. Zmieściliśmy Wyspiańskiego w budynku o średniej wielkości, w pomieszczeniach mniejszych niż wielkie sale muzealne i dzięki temu widzimy, że jego dzieła znakomicie wyglądają we wnętrzach kameralnych. To model muzeum – domu artysty. I dodał, że to bardzo osobiste, intymne spotkanie z Wyspiańskim – artystą. Dyrektor MNK zwrócił też uwagę na dziedziniec budynku muzeum i zapowiedział: – W przyszłości będziemy tam organizowali spektakle teatralne, recytacje dzieł Wyspiańskiego. Mamy też w planach prezentację dzieł sztuki współczesnej, które są inspirowane Wyspiańskim.

Reklama

Z kolei w katalogu do wystawy dyrektor MNK napisał m.in.: „Współczesne docenienie Stanisława Wyspiańskiego nie powinno polegać na jego przesadnej aktualizacji, w tym wpisywaniu jego dzieła w paradygmat XX-wiecznej awangardy czy emancypacyjnej transgresji. Ważniejsze jest, abyśmy dzieła artysty uznali za wyjątkowy przykład ponadczasowych wartości kultury polskiej, które świadczą o uniwersalizmie naszego dziedzictwa i sile jego wyrazu, tak istotnych chociażby w obecnej debacie o narodowej podmiotowości, znaczeniu religijności, definicji wolności czy fundamentów kultury europejskiej”.

Szacunek i bezpieczeństwo

– W sytuacji, gdy dewastuje się klasyczne dzieła mistrzów, dyrekcja MNK proponuje nam wystawę, która nas twórczo niepokoi – zauważył Adam Bujak. – Widzimy wielkie dzieła Wyspiańskiego. Serce rośnie, gdy podziwia się różnorodną, wspaniałą twórczość wielkiego artysty. Porównując działania muzeum z tym, co się robi np. z wieszczem Mickiewiczem w Teatrze Słowackiego, warto wyciągnąć wniosek, że można, a nawet trzeba, z szacunkiem i uznaniem odnieść się do ponadczasowej twórczości, w tym przypadku Stanisława Wyspiańskiego. Do twórczości, która nas ubogaca i czyni lepszymi.

Aktualnie w Muzeum Wyspiańskiego można zobaczyć 200 jego prac. Profesor Szczerski wyjaśnił: – Wyspiański używał często bardzo delikatnej techniki malarskiej – pastelu na papierze. Te dzieła nie mogą być pokazywane w świetle przez zbyt długi czas, bo ich warstwa malarska straciłaby intensywność. Podkreślił, że w celu zapewnienia bezpieczeństwa zbiorom przygotowanie stałej wystawy wymagało dostosowania warunków do najbardziej wrażliwych obiektów, czyli m.in. dobrania natężenia światła i czasu ekspozycji adekwatnych do reakcji materiałów użytych przez artystę. I poinformował: – Dzieła, które teraz eksponujemy, będzie można oglądać przez najbliższy rok, potem muzeum zostanie zamknięte na 3 tygodnie i zmienimy ekspozycję w 90%. Zaznaczył także, że w porównaniu z innymi oddziałami MNK krótszy będzie czas zwiedzania tej ekspozycji w ciągu tygodnia.

2021-12-27 12:46

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Będzie muzeum

Niedziela zamojsko-lubaczowska 34/2021, str. III

[ TEMATY ]

muzeum

II wojna światowa

Biłgoraj

Joanna Ferens

Spotkanie koncepcyjne w sprawie muzeum

Spotkanie koncepcyjne w sprawie muzeum

Samorząd powiatu biłgorajskiego pozyskał z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych ponad 2 mln zł na realizację Muzeum Partyzantów Polskich.

Pomysł powołania muzeum w Osuchach pojawił się w 2017 r. wśród regionalistów, historyków oraz rodzin polskich żołnierzy walczących pod Osuchami. – Zarząd powiatu inicjatywę podjął i dziś wiemy, że muzeum powstanie – mówił starosta biłgorajski Andrzej Szarlip. – Muzeum powstanie w budynku dawnej szkoły w Osuchach. W ramach inwestycji budynek zostanie przystosowany do potrzeb Muzeum Ziemi Biłgorajskiej. Zorganizujemy, dopasowane do oczekiwań odbiorcy XXI wieku, muzeum walk partyzanckich ze szczególnym uwzględnieniem jednej z największych bitew partyzanckich w Polsce – bitwy pod Osuchami. Inwestycja ma charakter ponadlokalny – wyjaśnił starosta.
CZYTAJ DALEJ

Szwajcaria: biskupi wstrząśnięci dramatem po osunięciu się lodowca w kantonie Valais

2025-05-30 09:40

[ TEMATY ]

biskupi

Szwajcaria

dramat

lodowiec

PAP/EPA/ALESSANDRO DELLA VALLE

Katoliccy biskupi Szwajcarii są głęboko wstrząśnięci klęską żywiołową w górskiej wiosce Blatten w kantonie Valais. Z rozpadającego się lodowca Birch na wioskę runęło ponad 3,5 mln metrów sześciennych lodu, skał i zmrożonego śniegu. Cała wioska została zrujnowana, ewakuowano 300 osób; co najmniej jedną osobę uważa się za zaginioną. We wspólnym oświadczeniu w Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego, 29 maja, biskupi zapewnili poszkodowanych o swojej solidarności, modlitwie i duchowej bliskości. Do wiernych Szwajcarii zaapelowali o wsparcie poszkodowanych mieszkańców Blatten modlitwą i konkretną pomocą.

„Płaczę nad Blatten” - powiedział biskup Sion, Jean-Marie Lovey, ubolewając nad losem mieszkańców doliny Lötschental. Jednocześnie pocieszał, że zawaliły się tylko góry i lodowiec, „ale nie wasza wiara i na pewno nie obecność Boga u waszego boku”. Bp Lovey zacytował proroka Izajasza i zaapelował o nadzieję: „Bo góry mogą ustąpić i pagórki się zachwiać, ale miłość moja nie odstąpi od ciebie i nie zachwieje się”.
CZYTAJ DALEJ

Biskupi w USA idą do sądu, by bronić tajemnicy spowiedzi

2025-05-30 11:24

[ TEMATY ]

spowiedź

Stany Zjednoczone

Vatican Media

Nowe prawo w stanie Waszyngton nakazuje księżom zgłaszać przypadki nadużyć seksualnych poznane w konfesjonale. Katoliccy biskupi odpowiadają pozwem, broniąc wolności religijnej i nienaruszalności tajemnicy spowiedzi.

O pozwie biskupów pisze Catholic News Agency (CNA). Jak informuje, 2 maja 2025 roku gubernator stanu Waszyngton Bob Ferguson, podpisał ustawę, która od 27 lipca zobowiązuje duchownych do zgłaszania podejrzeń o wykorzystywanie dzieci – także tych, które poznali wyłącznie podczas sakramentalnej spowiedzi. Za niewywiązanie się z obowiązku grozi kara do roku więzienia i 5 tysięcy dolarów grzywny.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję