Reklama

Turystyka

Miasto z porcelany

Miśnię założono ponad tysiąc lat temu, ale prawdziwa historia miasta zaczęła się dużo później, wraz z powstaniem manufaktury porcelany.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Królewsko-Polska i Elektorsko-Saska Manufaktura Porcelany (tak brzmiała pełna nazwa) powstała w zamku Albrechtsburg w Miśni nad Łabą, niedaleko Drezna, dekretem króla Polski i Saksonii Augusta II Mocnego w styczniu 1710 r.

Zaletą Miśni było jej położenie: blisko Drezna, stolicy Saksonii, i jednego z dwóch miast rezydencjonalnych Jego Królewskiej Mości. Zamek natomiast zapewniał izolację: chodziło o zachowanie w tajemnicy receptury i utrzymanie monopolu na wyrób „białego złota”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Wydarte Słowianom

Choć to porcelana rozsławiła Miśnię, historia miasta jest nierozerwalnie związana z wysokim wzgórzem, gdzie już w X wieku stał gród. Umocnienia zbudowane przez Słowian Łużyckich zniszczyły wojska króla Henryka I. Nowy gród składał się z drewnianych konstrukcji otoczonych drewniano-ziemnym murem.

Tu mieli swoją siedzibę margrabiowie, biskupi i burgrabiowie, gród dawał też oparcie w czasie umacniania niemieckiego panowania nad okolicą wydartą Słowianom. Ich obecność w tym rejonie stanowiła problem, gdy na początku XI wieku toczyły się tu walki z Piastami.

Dało się to odczuć w 1002 r., gdy Słowianie wygnali niemieckich strażników i otworzyli bramy wojskom Bolesława Chrobrego. Miśnia krótko należała do Polski. W trakcie wojny polsko-niemieckiej w 1015 r. syn Bolesława – przyszły król Mieszko oblegał miasto. Zdobycie uniemożliwił przybór wody w Łabie.

Na wzgórzu

Reklama

Od tamtej pory Polacy w Miśni już tylko bywali. W zjeździe w 1046 r. uczestniczyli książę polski Kazimierz I Odnowiciel i książę pomorski Siemomysł, a w 1071 r. – książę Bolesław II Szczodry. Marginalizowanie społeczności słowiańskiej trwało całe wieki, m.in. za sprawą wydanego przez władze miasta zakazu posługiwania się językiem łużyckim.

Zamek Albrechtsburg, powstały na miejscu starego zamku murgrabiów, widać z bardzo daleka. Zbudowany ok. 1495 r., ukończony 25 lat później, był pierwszą królewską rezydencją Wettinów, z których wywodził się m.in. August II Mocny.

Zamek był nie tyle obiektem obronnym, ile zamkiem rezydencyjnym – pierwszym w historii niemieckiego budownictwa. Poza tym, że sporadycznie odbywały się w nim przyjęcia czy spotkania łowieckie, przez większość czasu stał pusty. Dopiero August II tchnął w zamek nowe życie, tworząc w jego wnętrzach pierwszą w Europie manufakturę porcelany.

Jak wytworzyć złoto

Nie wiadomo, czy porzellankrankheit – choroba porcelanowa była zaraźliwa, ale na pewno zapadł na nią August II Mocny. Był zapalonym kolekcjonerem wszelkiego rodzaju sztuki. Porcelana stanowiła jednak jego chorobliwą obsesję. Po pierwsze – dlatego że była wtedy towarem ekskluzywnym, sprowadzanym z Chin i Japonii, idealnym podarunkiem dyplomatycznym. Po drugie – mogła być remedium na fatalną sytuację finansową, w której tkwił lubiący pławić się w luksusie August II.

Reklama

Królowi się poszczęściło: wpadł mu w ręce Johann Friedrich Böttger, alchemik, poszukujący mitycznego kamienia filozoficznego, mającego przemieniać metale nieszlachetne w złoto. Alchemik uciekł z berlińskiego dworu króla Fryderyka I, niezadowolonego z postępów poszukiwań. Król August II dostrzegł szansę, udzielił alchemikowi azylu, a potem go uwięził i polecił, by wypełnił jego kasę złotem.

Wzór europejski

To się nie mogło udać. Böttger na swoje szczęście wynalazł jednak właściwą metodę wyrobu porcelany. Zrobił to, analizując skład chińskiej porcelany i potem mieszając składniki na zasadzie prób i błędów. Król August II szybko zdał sobie sprawę z tego, że co prawda nie było to złoto, ale przecież mógł przemienić jedno w drugie. Postanowił założyć manufakturę, najpierw w Dreźnie. Było tam jednak za mało miejsca, więc fabrykę utworzono na zamku w Miśni.

Kopiowano wzory orientalne, ale stopniowo projektowano także własne formy i motywy dekoracyjne. Z czasem produkowano tu pierwszą prawdziwie europejską porcelanę. Okres prosperity rozpoczął się w latach 30. XVIII wieku, gdy pojawiły się wyroby Johanna Joachima Kändlera. Kilka lat później wprowadzono charakterystyczny błękitny motyw nazywany zwiebelmuster – wzór cebulowy i wkrótce miśnieńska porcelana zyskała światową sławę.

Jak żywe

Czekolada, kawa i herbata, spożywane w coraz większych ilościach, a podawane na gorąco, wymusiły zapotrzebowanie na nowe naczynia. Gliniane zbyt łatwo się tłukły. Obok porcelanowej zastawy stołowej pojawiły się – i także szybko trafiły na wyposażenie mieszczańskich domów nie tylko w Niemczech – serwisy do kawy i herbaty. Tutejsze wyroby zaczęły powielać fabryki w całej zachodniej Europie.

Reklama

Porcelana rywalizowała z brązem przy wykonywaniu rzeźb. August II postanowił, że – w odróżnieniu od innych władców, którzy mieli ptaszarnie i menażerie wypełnione rzadkimi okazami zwierząt ze świata – on wypełni swoje – porcelanowymi. Efekt można oglądać w pałacu w Dreźnie. Największe są dwa nosorożce.

Miśnieńska manufaktura pozostała jednym z najbardziej prestiżowych zakładów Niemiec aż do wkroczenia Sowietów; wtedy bowiem fabrykę zdemontowano i wywieziono na Wschód, tak jak wywieziono drezdeńską kolekcję porcelany. Część kolekcji wróciła w 1957 r. Ruszyła też produkcja porcelany, ale tylko na rynek zachodni. W „Enerdówku”, gdzie znalazło się „miasto porcelany”, nie dało się jej kupić.

Gra na dzwonach

W 1863 r. manufaktura otrzymała nowy budynek – nieco oddalony od centrum. To ona ściąga większość turystów odwiedzających Miśnię. Oferuje pokazy wyrobu porcelany oraz małe muzeum i duży sklep.

Warto jednak zajrzeć tu także do zabytków. Miłośnicy architektury sakralnej nie będą zawiedzeni. Zamek wybudowano w stylu późnogotyckim. Architekt zrezygnował ze stosowanych w budowlach gotyckich żeber i zastąpił je wysklepkami o ostrych krawędziach. W zamku znajduje się kolekcja dzieł sztuki, w tym posągi świętych.

Dwie ciemne wieże, które wyłaniają się znad jasnej bryły zamku, to katedra św. Jana i św. Donata. Powstała już w drugiej połowie X wieku, potem przez dziesiątki lat była przebudowywana. Znajdują się tu bezcenne obrazy i posągi przedstawiające świętych, cenne witraże oraz przepiękny portal kaplicy książęcej.

Porcelana gra

Reklama

Starówka jest jedną z najpiękniejszych w całych Niemczech. Liczne renesansowe i barokowe kamienice tworzą swoisty labirynt. W wielu z nich mieszczą się restauracje, hotele i sklepy.

Tuż przy niewielkim, ale urokliwym rynku znajduje się protestancki Frauenkirche – dawny kościół Najświętszej Maryi Panny. To świątynia z 800-letnią historią, chociaż obecna bryła, późnogotycki kościół halowy, pochodzi z początku XVI wieku. Z ok. 1500 r. pochodzi wspaniały rzeźbiony ołtarz, którego zaginione skrzydła boczne 100 lat temu zostały uzupełnione.

Z kościelnej wieży rozpościera się malowniczy widok na całe miasto. Kilka razy dziennie z wieży rozbrzmiewają dźwięki porcelanowego carillonu – instrumentu zbudowanego z dzwonów wieżowych, na których można wybijać melodie za pomocą klawiatury. To pierwszy na świecie carillon z porcelany miśnieńskiej. Porcelana w Miśni, jak się okazuje, jest wszędzie.

2021-04-06 13:06

Oceń: +3 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Gniechowice i dwory Dolnego Śląska

Niedziela wrocławska 32/2022, str. VIII

[ TEMATY ]

turystyka

Marzena Cyfert/Niedziela

Sanktuarium św. Filomeny położone jest na wzniesieniu pośrodku wsi

Sanktuarium św. Filomeny położone jest na wzniesieniu pośrodku wsi

Tym razem zapraszamy do malutkiej wioski Gniechowice i jej okolic. Sama wieś znajduje się w gminie Kąty Wrocławskie, nad Czarną Wodą, 20 km od Wrocławia.

Warto w niej zobaczyć dwa obiekty, które wpisane są na listę zabytków w rejestrze Narodowego Instytutu Dziedzictwa – sanktuarium św. Filomeny i zespół pałacowy z XVIII-XIX wieku.
CZYTAJ DALEJ

Realizm duchowy św. Teresy od Dzieciątka Jezus

Niedziela Ogólnopolska 28/2005

[ TEMATY ]

święta

pl.wikipedia.org

Wielką zasługą św. Teresy jest powrót do ewangelicznego rozumienia miłości do Boga. Niewłaściwe rozumienie świętości popycha nas w stronę dwóch pokus. Pierwsza - sprowadza się do tego, iż kojarzymy świętość z nadzwyczajnymi przeżyciami. Druga - polega na tym, że pragniemy naśladować jakiegoś świętego, zapominając o tym, kim sami jesteśmy. Można do tego dołączyć jeszcze jedną pokusę - czekanie na szczególną okazję do kochania Boga. Ulegając tym pokusom, często usprawiedliwiamy swój brak dążenia do świętości szczególnie trudnymi okolicznościami, w których przyszło nam żyć, lub zbyt wielkimi - w naszym rozumieniu - normami, jakie należałoby spełnić, sądząc, iż świętość jest czymś innym aniżeli nauką wyrażoną w Ewangelii. Teresa nie znajdowała w sobie dość siły, aby iść drogą wielkich pokutników czy też drogą świętych pełniących wielkie czyny. Teresa odkrywa własną, w pełni ewangeliczną drogę do świętości. Jej pierwsze odkrycie dotyczy czasu: nie powinniśmy odsuwać naszego kochania Boga na jakąś nawet najbliższą przyszłość. Któraś z sióstr w klasztorze w Lisieux „oszczędzała” siły na męczeństwo, które notabene nigdy się nie spełniło. Dla Teresy moment kochania Boga jest tylko teraz. Ona nie zastanawia się nad przyszłością, gdyż może się czasami wydawać zbyt odległa lub zbyt trudna. Teraz jest jej ofiarowane i tylko w tym momencie ma możliwość kochania Boga. Przyszłość może nie nadejść. „Dobry Bóg chce, bym zdała się na Niego jak maleńkie dziecko, które martwi się o to, co z nim będzie jutro”. Czasami myśl o wielu podobnych zmaganiach w przyszłości nie pozwala nam teraz dać całego siebie. Zatem właśnie chwila obecna i tylko ta chwila się liczy. Łaska ofiarowania czegoś Bogu lub przezwyciężenia jakiejś pokusy jest mi dana teraz, na tę chwilę. W chwili wielkiego duchowego cierpienia Teresa pisze: „Cierpię tylko chwilę. Jedynie myśląc o przeszłości i o przyszłości, dochodzi się do zniechęcenia i rozpaczy”. Rozważanie, czy w przyszłości podołam podobnym wyzwaniom, jest brakiem zdania się na Boga, który mnie teraz wspomaga. „By kochać Cię, Panie, tę chwilę mam tylko, ten dzień dzisiejszy jedynie” - pisze Teresa. Jest to pierwsza cecha realizmu jej ducha - realizmu ewangelicznego, gdyż Chrystus mówi nieustannie o gotowości i czuwaniu. Ten, kto zaniedbuje teraźniejszość, nie czuwa, bo nie jest gotowy. Wkłada natomiast energię w marzenia, a nie w to, co teraz jest możliwe do spełnienia. Chrystus przychodzi z miłością teraz. To skoncentrowanie się na teraźniejszości pozwala Teresie dostrzec wszystkie możliwe okazje do kochania oraz wykorzystać je. Do tego jednak potrzebne jest spojrzenie nacechowane wiarą, iż ten moment jest darowany mi przez Boga, aby Go teraz, w tej sytuacji kochać. Nawet gdy sytuacja obecna jawi się w bardzo ciemnych barwach, Teresa nie traci nadziei. „Słowa Hioba: Nawet gdybyś mnie zabił, będę ufał Tobie, zachwycały mnie od dzieciństwa. Trzeba mi jednak było wiele czasu, aby dojść do takiego stopnia zawierzenia. Teraz do niego doszłam” - napisze dopiero pod koniec życia. Teresa poznaje, że wielkość czynu nie zależy od tego, co robimy, ale zależy od tego, ile w nim kochamy. „Nie mając wprawy w praktykowaniu wielkich cnót, przykładałam się w sposób szczególny do tych małych; lubiłam więc składać płaszcze pozostawione przez siostry i oddawać im przeróżne małe usługi, na jakie mnie było stać”. Jeśli spojrzeć na komentarz Chrystusa odnośnie do tych, którzy wrzucali pieniądze do skarbony w świątyni, to właśnie w tym kontekście możemy uchwycić zamysł Teresy. Nie jest ważne, ile wrzucimy do tej skarbony, bo uczynek na zewnątrz może wydawać się wielki, ale cała wartość uczynku zależy od tego, ile on nas kosztuje. Zatem należy przełamywać swoją wolę, gdyż to jest największą ofiarą. Przezwyciężając miłość własną, w całości oddajemy się Bogu. Były chwile, gdy Teresa chciała ofiarować Bogu jakieś fizyczne umartwienia. Taki rodzaj praktyk był w czasach Teresy dość powszechny. Jednak szybko się przekonała, że nie pozwala jej na to zdrowie. Było to dla niej bardzo ważne odkrycie, gdyż utwierdziło ją w przekonaniu, że nie trzeba wiele, aby się Bogu podobać. „Dane mi było również umiłowanie pokuty; nic jednak nie było mi dozwolone, by je zaspokoić. Jedyne umartwienia, na jakie się zgadzano, polegały na umartwianiu mojej miłości własnej, co zresztą było dla mnie bardziej pożyteczne niż umartwienia cielesne”. Teresa nie wymyślała sobie jakichś ofiar. Jej zadaniem było wykorzystanie tego, co życie jej przyniosło. Umiejętność docenienia chwili, odkrycia, że wszystko jest do ofiarowania - tego uczy nas Teresa. My sami albo narzekamy na trudny los i marnujemy okazję do ofiarowania czegoś trudnego Bogu, albo czynimy coś zewnętrznie dobrego, ale tylko z wygody, aby się komuś nie narazić lub dla uniknięcia wyrzutów sumienia. Intencja - to jest cały klucz Teresy do świętości. Jak wyznaje, w swoim życiu niczego Chrystusowi nie odmówiła, tzn. że widziała wszystkie okazje do czynienia dobra jako momenty wyznawania swojej miłości. Inną cechą, która przybliża ją do nas, jest naturalność jej modlitwy. Teresa od Dzieciątka Jezus, która jest córką duchową św. Teresy od Jezusa, jest jej przeciwieństwem odnośnie do szczególnych łask na modlitwie. Złożyła nawet z tych łask ofiarę, bo czuła, że w nich można szukać siebie. Jej życie modlitwy było często bardzo marne, gdyż zdarzało się jej zasypiać na modlitwie. Po przyjęciu Komunii św. zamiast rozmawiać z Bogiem, spała. Nie dlatego, że chciała, ale dlatego, że nie potrafiła inaczej. Ważny jest fakt, iż nie martwiła się za bardzo swoją nieumiejętnością modlenia się. Wierzyła, że i z takiej modlitwy Chrystus jest zadowolony, gdyż ona nie może Mu ofiarować nic więcej poza swoją słabością. Aby się przekonać, jak daleko lub jak blisko jesteśmy przyjmowania Ewangelii w całej jej głębi, zastanówmy się, jak podchodzimy do niechcianych prac, mniej wartościowych funkcji, momentów, gdy nie jesteśmy doceniani, a nawet oskarżani. Czy widzimy w tym okazję, aby to wszystko ofiarować Chrystusowi, czy też walczymy o to, aby postawić na swoim lub zwyczajnie zachować twarz? Jak postępujemy wobec osób, które są dla nas przykre? Czy je obgadujemy, czy też widzimy w tym okazję, aby im pomóc w drodze do Boga? Teresa powie, gdy nie może już przyjmować Komunii św. ze względu na zaawansowaną chorobę, że wszystko jest łaską. Czy każda trudna sytuacja, trudny człowiek jest dla mnie łaską?
CZYTAJ DALEJ

Ojciec Joachim Badeni OP, mistyk – 15 lat po śmierci znów przemawia do współczesnego człowieka

2025-10-01 17:09

info.dominikanie.pl

Ojciec Joachim Badeni OP – człowiek modlitwy, mistyk– 15 lat po śmierci znów przemawia do współczesnego człowieka dzięki książce „Amen. O rzeczach ostatecznych”. Osoby, dla których był przewodnikiem, dziś mogą pomóc w przygotowaniach do jego beatyfikacji, dzieląc się osobistymi świadectwami wiary, łask i spotkań z dominikaninem.

W tym roku minęło 15 lat od śmierci znanego i kochanego przez wielu dominikanina, ojca Joachima Badeniego – cenionego kaznodziei, duszpasterza i mistyka. Urodził się w arystokratycznej rodzinie i ukończył prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję