Nic zatem dziwnego, że historia wiele razy splatała dzieje mieszkańców obu metropolii. Nie inaczej było w czasie Powstania Warszawskiego, kiedy wielu łodzian wspierało zbrojną insurekcję w stolicy.

Z okazji kolejnej 76. rocznicy wybuchu największego antyhitlerowskiego zrywu II wojny światowej przedstawiam dwoje łódzkich bohaterów tamtego czasu.

Ks. Tadeusz Burzyński (1914-1944)

Urodzony w Chruślinie w powiecie łowickim, studiował w łódzkim seminarium duchownym, gdzie w 1938 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa łódzkiego Włodzimierza Jasińskiego. W czasie wojny kontynuował studia teologiczne w konspiracji. Wybuch powstania 1 sierpnia zastał go w trakcie zastępowania ks. Jana Zieji na stanowisku kapelana sióstr urszulanek w Warszawie.

Chcąc nieść pomoc potrzebującym, wraz z siostrami udzielał ostatniego namaszczenia śmiertelnie rannych żołnierzom. Niestety, w trakcie pełnienia tej posługi Niemcy, pomimo oznakowania, obrzucili zespół pomagający granatami. Ks. Tadeusz Burzyński zginął 1 sierpnia. Jest jednym z dwóch łódzkich kandydatów na ołtarze w procesie beatyfikacyjnym 122 męczenników z czasów II wojny światowej.

Barbara Nazdrowicz ps. Wiewiórka (1929-1944)

Urodzona w Łodzi. Jej rodzice byli właścicielami sklepu myśliwskiego przy ul. Piotrkowskiej 11. Kiedy w czasie wojny obronnej w 1939 r. przekazali sprzęt Wojsku Polskiemu, zostali skazani na ucieczkę z miasta. Cała rodzina trafiła do Warszawy, gdzie młoda Basia wstąpiła do harcerskiej organizacji Szare Szeregi. Brała udział w tzw. Małym Sabotażu, pomagała więźniom i rodzinom pomordowanych przez Niemców żołnierzy. W czasie powstania zgłosiła się do batalionu pancernego „Golski” 4. kompani „Odwet”, z którym walczyła w śródmieściu i na Ochocie, będąc łączniczką. Niestety, 19 września 1944 r., Barbara Nazdrowicz została trafiona odłamkiem granatu i zginęła w bramie domu przy ul. Nowakowskiego 4. Jej szczątki spoczywają na Starym Cmentarzu w Łodzi przy ul. Ogrodowej. W czasach PRL-u grób 15-letniej Basi z charakterystycznym wizerunkiem dziewczyny w harcerskim mundurze i lilijką stał się w Łodzi jedynym miejscem upamiętniającym Powstanie Warszawskie. Niestety, był wielokrotnie dewastowany przez tzw. nieznanych sprawców.

Oczywiście to nie jedyni łódzcy bohaterowie biorący czynny udział w Powstaniu Warszawskim. Szacuje się, że w momencie jego wybuchu w stolicy mieszkało przynajmniej kilka tysięcy łodzian, z których istotna część wzięła udział w walce. Na uwagę zasługują m.in.: Franciszek Edward Pfeiffer ps. Radwan, Maria i Henryk Gołębiewscy czy siostry Wocalewskie. Więcej o tych postaciach mogą państwo przeczytać w folderze wystawy „Powstańcze biografie. Łódzkie echa Powstania Warszawskiego” dostępnym na stronie łódzkiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej.