Rzucili się z motyką na słońce

Tym, którzy narzekają, że życie parafialne wieje nudą, chcemy pokazać kawałek życia małej wiejskiej parafii. Jest ona dowodem, że nie lokalizacja decyduje o tym, czy parafia jest wspólnotą. To niezmiennie zależy od pomysłu, pasji, oddania i determinacji ludzi. Tak jak w parafii Domaszków w gminie Międzylesie, w diecezji świdnickiej.

Pojechaliśmy tam na zaproszenie ks. Jana Maciołka, proboszcza. Zainteresował nas opowieścią o tym, jak to mieszkańcy niewielkiej parafii Domaszków, na którą składają się dwie wioski, szarpnęli się na odrestaurowanie swojego zabytkowego kościoła w Nowej Wsi. Udało się to tylko dzięki uporowi i pracowitości księdza oraz jego parafian. Z dumą pokazywali nam zdjęcia kościoła, który teraz, po wielu już dokonanych w nim pracach remontowych, wygląda jak nowy.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Jakiś czas temu strapiony ks. Jan ponownie zawitał do naszej redakcji. Opowiedział, jak to w jasny dzień zza gór przyszła trąba powietrzna i zerwała dach z właśnie wyremontowanego kościoła. Opowiedział też, jak raz w roku, nakładem ogromnych sił, ta mała parafia przygotowuje festyn, który gromadzi kilka tysięcy ludzi. Zawsze chodzi w nim o zebranie pieniędzy na ratowanie kościoła. Pojechaliśmy więc znowu, by przyjrzeć się sprawie z bliska.

Pogranicze w zieleni

Reklama

Wokoło Śnieżnicki Park Krajobrazowy. Rzeczywiście, pejzaże trochę jak ze starej bajki. Cisza, dzikość i łagodność krajobrazu. Za to drogi są tak wąskie, że z trudem mijają się na nich dwa auta. Ks. Jan opowiada, że w parafii są dwa kościoły – główny w Domaszkowie i ten z zerwanym dachem w Nowej Wsi. Oba zabytkowe, oba wymagające nieustannej troski. A parafian – ok. tysiąca osób oficjalnie, spora część jednak wyjechała w świat za pracą, więc realnie – znacznie mniej. Do Czech jest stąd jakieś 40 km. Wielu miejscowym łatwiej znaleźć pracę tam niż w Polsce.

Wrażenie jest niezwykłe i trochę irracjonalne. Rozglądamy się z niedowierzaniem. Wokoło przepastne lasy i ogromne, pełne ziół łąki. Gdzieniegdzie tylko zabudowania – raczej niskie, przysadziste. I nagle ten kościół – jakby nie na miejscu. Jakby za duży w proporcjach do tego, co wokoło.

Kto, na Boga, stawia tak wielką świątynię w środku... pustkowia niemal? Dla kogo? Tajemnicę wyjaśnia przyjaciel parafii – Andrzej Kubik, emerytowany wojewódzki konserwator zabytków z Wrocławia.

– Wybudował go miejscowy rycerz – opowiada p. Andrzej. – Do dziś stoi tu jego dwór rycerski. Znajdziecie go w dole drogi, na zakręcie.

Dzieje przedziwne

Reklama

To drugi co do wielkości kościół w Kotlinie Kłodzkiej. W jego dziejach legenda splata się z historią tak ściśle, że trudno oddzielić jedno od drugiego. Są w tej opowieści i wojna 30-letnia, i bunt chłopów, i Niemiec Althann – rycerz spod Wiednia. Miał on w te strony przywieźć tajemniczego księdza, który ślubował Bogu postawienie kościoła za uratowanie życia. Fakty pamiętają tylko nazwisko hrabiego von Althann, rycerza, i datę: 1751 r. – rok poświęcenia obecnego kościoła. Trzeba przyznać, że rycerz i ksiądz się postarali. Wiejski kościół wybudowano na planie krzyża łacińskiego. Do nawy głównej przylegają liczne kaplice boczne. Na suficie bajeczne polichromie, na ścianach olejne obrazy. Drewniane konfesjonały i ławki przypominają o kunszcie barokowych i rokokowych rzemieślników. Podobnie jak figury świętych, których szaty ciągle jakby muska wiatr. Wokoło elementy baroku i rokoka. Zaskoczenie jest tym większe, że kościół z zewnątrz wygląda minimalistycznie, wręcz surowo. Zamierzony efekt?

Witamy miłych gości

Wracam pamięcią do lata ubiegłego roku. Sięgam do notatek i zdjęć z krótkiego pobytu w Domaszkowie. Wracają kolory, zapachy, obrazy: we wsi coraz ciaśniej, praktycznie nie ma już gdzie zaparkować. Na placu słychać donośny głos Jadwigi Kensickiej. Ta niezwykle sympatyczna i energiczna nauczycielka miejscowej szkoły podstawowej jest razem z Bogusławą Lipą prawą ręką ks. Jana.

Przed kościołem bp. Ignacego Deca wita chóralny śpiew. W rozmowie z nami hierarcha przyznaje, że ma słabość do Nowej Wsi. Od kilku lat rezerwuje sobie w kalendarzu 15 sierpnia, żeby tu przyjechać. Najpierw odprawia Mszę św. odpustową, a potem, wyraźnie ucieszony, miesza się z tłumem odpustowo-festynowych pielgrzymów. A i oni chwalą sobie takie spotkanie face to face, gdyż dostojnik nie tylko zasiada z nimi do stołu, nie tylko przyznaje, że smakuje mu wiejskie jedzenie, ale też przechadza się po placu, gawędzi; udaje się go nawet namówić na wspólną zabawę ze zgromadzonymi dziećmi i dorosłymi.

Na festynowym placu przez kilka dni przygotowywano i ustawiano scenę, ławy i stoły. Od świtu mościły się stoiska z kulinarnymi rozmaitościami. Za chwilę zabrzmi muzyka, przy której ludzie ponoć bawić się będą do późnego wieczoru. Na wielkich planszach kobiety wieszają fanty na loterię. Pod nogami – z tuzin koszy pełnych ponumerowanych cegiełek. Ile tego jest?

Reklama

– Z pewnością dla wszystkich wystarczy – mówi p. Jadwiga. – W głównej puli loterii są np. markowe rowery, kosiarki spalinowe, piła do drewna znanej firmy, szlifierka, ciśnieniomierz i drukarka laserowa wysokiej klasy. Wszystko pozyskane od sponsorów, których nazywamy już naszymi przyjaciółmi – dodaje z dumą.

Na placu tłok. Widzę rodzinkę, która dotarła tutaj na rowerach. Odpoczywa w niedalekiej Bystrzycy.

– Ten festyn jest już słynny nie tylko w okolicy – mówi tata, przewodnik grupy. – Jest to tym bardziej zadziwiające, że festyn jest całkowicie bezalkoholowy. Nie ma też waty cukrowej, pistolecików i innej odpustowej menażerii. Za to mamy swojskie klimaty, swojskie jadło i zabawę na poziomie. I tak jest uczciwiej. Ludzie to doceniają.

Śpiewa zespół „Równica” z Ustronia. Jest też klaun bawiący się z dziećmi.

– Od wielu lat odpoczywamy z rodziną w okolicy. Któregoś roku przypadkowo zobaczyliśmy ten kościół schowany wśród wzgórz i zeszliśmy przyjrzeć mu się z bliska. Oczarowała nas atmosfera tego miejsca. I teraz jesteśmy tu już co roku – dla ludzi, dla atmosfery... A przy okazji wspieramy szlachetne dzieło – opowiada p. Antoni z Wrocławia.

To trwało ledwie chwilę

Reklama

Miejscowi ciągle wspominają wicher i pokazują, skąd przyszedł. Z jaką łatwością zerwał ok. 300 m² blachy, a potem rzucił nią o ziemię, jakby była piórkiem. – Jak kościół pękał i wilgotniał, to w środku, od podłóg przez konfesjonały po żyrandole, wszystko było zielone – opowiada Andrzej Kubik. – Jeśli nie uda się zrobić dachu, cała ta mozolna praca ratowania świątyni pójdzie na marne. Konserwator zabytków z Wrocławia ma wielki szacunek dla parafialnej wspólnoty. – Uratowali niszczejący kościół, choć nie musieli. W tym rejonie dawniej, czyli przed wojną, często bywały po wsiach dwa kościoły – jeden ewangelicki, drugi katolicki. Po wojnie ewangelicy odeszli, a katolicy mogli wybierać, więc wybierano najczęściej tę mniej zniszczoną świątynię. Druga szła w zapomnienie, bo na jej utrzymanie brakowało, i nadal brakuje, środków. Ks. Jan jest wyjątkiem. Moim zdaniem, Ksiądz rzuca się trochę jak z motyką na słońce. Znam go od lat i szczerze podziwiam, bo mało już zostało ludzi takich jak on... – szuka odpowiedniego słowa – nieobojętnych.

Ten rys charakteru ks. Jana przekłada się także na jego duszpasterstwo. Inaczej nie zjednoczyłby ludzi, którzy idą za nim jak w dym. Ciągle zadziwia nas, że setka ludzi rzuca wszystko, poświęca czas i energię, żeby przez wiele miesięcy przygotowywać parafialny festyn. Nikt nie zarabia na tym grosza – wszystko idzie na renowację kościoła.

Parafialna ekipa

– Ilu jest zaangażowanych? Setka ludzi najmniej – przelicza w myślach p. Jadwiga. – Wiemy już, jak to wszystko ogarnąć. Kobiety lepią ok. 5 tys. pierogów, inne od wczesnego rana gotują gulasz do placków po węgiersku, obierają tony ziemniaków na placki i frytki. Życzliwe gospodynie pieką całą noc ciasta. Mamy takie serniki, że ludzie machają ręką na diety! Jesteśmy tu niemal od świtu do nocy.

Ks. proboszcz Jan Maciołek wyjaśnia nam, skąd bierze się ten zapał: – Chcemy uratować i przywrócić do pierwotnej świetności tę perłę architektury na ziemi kłodzkiej, dla nas i dla następnych pokoleń. Raz już zaradziliśmy zagrożeniu, ale trzeba ponownie uruchomić siły. Jednak wielkość inwestycji w tej niewielkiej parafii przerasta nasze możliwości finansowe. Jesteśmy wdzięczni za dotychczasową pomoc, lecz musimy znów o nią prosić. I wierzymy mocno, że się nie zawiedziemy...

Dla chcących wesprzeć remont świątyni podajemy adres strony internetowej, na której można znaleźć wszystkie potrzebne informacje: www.parafiadomaszkow.pl .

Drodzy Bracia i Siostry, Jednym z największych mistrzów średniowiecznej teologii jest św. Albert Wielki. Tytuł „wielki” („magnus”), z jakim przeszedł on do historii, wskazuje na bogactwo i głębię jego nauczania, które połączył ze świętością życia. Już jemu współcześni nie wahali się przyznawać mu wspaniałych tytułów; jeden z jego uczniów, Ulryk ze Strasburga, nazwał go „zdumieniem i cudem naszej epoki”. Urodził się w Niemczech na początku XIII wieku i w bardzo młodym wieku udał się do Włoch, do Padwy, gdzie mieścił się jeden z najsłynniejszych uniwersytetów w średniowieczu. Poświęcił się studiom „sztuk wyzwolonych”: gramatyki, retoryki, dialektyki, arytmetyki, geometrii, astronomii i muzyki, tj. ogólnej kultury, przejawiając swoje typowe zainteresowanie naukami przyrodniczymi, które miały się stać niebawem ulubionym polem jego specjalizacji. Podczas pobytu w Padwie uczęszczał do kościoła Dominikanów, do których dołączył później, składając tam śluby zakonne. Źródła hagiograficzne pozwalają się domyślać, że Albert stopniowo dojrzewał do tej decyzji. Mocna relacja z Bogiem, przykład świętości braci dominikanów, słuchanie kazań bł. Jordana z Saksonii, następcy św. Dominika w przewodzeniu Zakonowi Kaznodziejskiemu, to czynniki decydujące o rozwianiu wszelkich wątpliwości i przezwyciężeniu także oporu rodziny. Często w latach młodości Bóg mówi do nas i wskazuje plan naszego życia. Jak dla Alberta, także dla nas wszystkich modlitwa osobista, ożywiana słowem Bożym, przystępowanie do sakramentów i kierownictwo duchowe oświeconych mężów są narzędziami służącymi odkryciu głosu Boga i pójściu za nim. Habit zakonny otrzymał z rąk bł. Jordana z Saksonii. Po święceniach kapłańskich przełożeni skierowali go do nauczania w różnych ośrodkach studiów teologicznych przy klasztorach Ojców Dominikanów. Błyskotliwość intelektualna pozwoliła mu doskonalić studium teologii na najsłynniejszym uniwersytecie tamtych czasów - w Paryżu. Św. Albert rozpoczął wówczas tę niezwykłą działalność pisarską, którą miał odtąd prowadzić przez całe życie. Powierzano mu ważne zadania. W 1248 r. został oddelegowany do zorganizowania studium teologii w Kolonii - jednym z najważniejszych ośrodków Niemiec, gdzie wielokrotnie mieszkał i która stała się jego przybranym miastem. Z Paryża przywiózł ze sobą do Kolonii swego wyjątkowego ucznia, Tomasza z Akwinu. Już sam fakt, że był nauczycielem św. Tomasza, byłby zasługą wystarczającą, aby żywić głęboki podziw dla św. Alberta. Między obu tymi wielkimi teologami zawiązały się stosunki oparte na wzajemnym szacunki i przyjaźni - zaletach ludzkich bardzo przydatnych w rozwoju nauki. W 1254 r. Albert został wybrany na przełożonego „Prowincji Teutońskiej”, czyli niemieckiej, dominikanów, która obejmowała wspólnoty rozsiane na rozległym obszarze Europy Środkowej i Północnej. Wyróżniał się gorliwością, z jaką pełnił tę posługę, odwiedzając wspólnoty i wzywając nieustannie braci do wierności św. Dominikowi, jego nauczaniu i przykładom. Jego przymioty i zdolności nie uszły uwadze ówczesnego papieża Aleksandra IV, który zapragnął, by Albert towarzyszył mu przez jakiś czas w Anagni - dokąd papieże udawali się często - w samym Rzymie i w Viterbo, aby zasięgać jego rad w sprawach teologii. Tenże papież mianował go biskupem Ratyzbony - wielkiej i sławnej diecezji, która jednak przeżywała trudne chwile. Od 1260 do 1262 r. Albert pełnił tę posługę z niestrudzonym oddaniem, przywracając pokój i zgodę w mieście, reorganizując parafie i klasztory oraz nadając nowy bodziec działalności charytatywnej. W latach 1263-64 Albert głosił kazania w Niemczech i Czechach na życzenie Urbana IV, po czym wrócił do Kolonii, aby podjąć na nowo swoją misję nauczyciela, uczonego i pisarza. Będąc człowiekiem modlitwy, nauki i miłości, cieszył się wielkim autorytetem, gdy wypowiadał się z okazji różnych wydarzeń w Kościele i społeczeństwie swoich czasów: był przede wszystkim mężem pojednania i pokoju w Kolonii, gdzie doszło do poważnego konfliktu arcybiskupa z instytucjami miasta; nie oszczędzał się podczas II Soboru Lyońskiego, zwołanego w 1274 r. przez Grzegorza X, by doprowadzić do unii Kościołów łacińskiego i greckiego po podziale w wyniku wielkiej schizmy wschodniej z 1054 r.; wyjaśnił myśl Tomasza z Akwinu, która stała się przedmiotem całkowicie nieuzasadnionych zastrzeżeń, a nawet oskarżeń. Zmarł w swej celi w klasztorze Świętego Krzyża w Kolonii w 1280 r. i bardzo szybko czczony był przez swoich współbraci. Kościół beatyfikował go w 1622 r., zaś kanonizacja miała miejsce w 1931 r., gdy papież Pius XI ogłosił go doktorem Kościoła. Było to uznanie dla tego wielkiego męża Bożego i wybitnego uczonego nie tylko w dziedzinie prawd wiary, ale i w wielu innych dziedzinach wiedzy; patrząc na tytuły jego licznych dzieł, zdajemy sobie sprawę z tego, że jego kultura miała w sobie coś z cudu, i że jego encyklopedyczne zainteresowania skłoniły go do zajęcia się nie tylko filozofią i teologią, jak wielu mu współczesnych, ale także wszelkimi innymi, znanymi wówczas dyscyplinami, od fizyki po chemię, od astronomii po mineralogię, od botaniki po zoologię. Z tego też powodu Pius XII ogłosił go patronem uczonych w zakresie nauk przyrodniczych i jest on też nazywany „Doctor universalis” - właśnie ze względu na rozległość swoich zainteresowań i swojej wiedzy. Niewątpliwie metody naukowe stosowane przez św. Alberta Wielkiego nie są takie jak te, które miały się przyjąć w późniejszych stuleciach. Polegały po prostu na obserwacji, opisie i klasyfikacji badanych zjawisk, w ten sposób jednak otworzył on drzwi dla przyszłych prac. Św. Albert może nas wiele jeszcze nauczyć. Przede wszystkim pokazuje, że między wiarą a nauką nie ma sprzeczności, mimo pewnych epizodów, świadczących o nieporozumieniach, jakie odnotowano w historii. Człowiek wiary i modlitwy, jakim był św. Albert Wielki, może spokojnie uprawiać nauki przyrodnicze i czynić postępy w poznawaniu mikro- i makrokosmosu, odkrywając prawa właściwe materii, gdyż wszystko to przyczynia się do podsycania pragnienia i miłości do Boga. Biblia mówi nam o stworzeniu jako pierwszym języku, w którym Bóg, będący najwyższą inteligencją i Logosem, objawia nam coś o sobie. Księga Mądrości np. stwierdza, że zjawiska przyrody, obdarzone wielkością i pięknem, są niczym dzieła artysty, przez które, w podobny sposób, możemy poznać Autora stworzenia (por. Mdr 13, 5). Uciekając się do porównania klasycznego w średniowieczu i odrodzeniu, można porównać świat przyrody do księgi napisanej przez Boga, którą czytamy, opierając się na różnych sposobach postrzegania nauk (por. Przemówienie do uczestników plenarnego posiedzenia Papieskiej Akademii Nauk, 31 października 2008 r.). Iluż bowiem uczonych, krocząc śladami św. Alberta Wielkiego, prowadziło swe badania, czerpiąc natchnienie ze zdumienia i wdzięczności w obliczu świata, który ich oczom - naukowców i wierzących - jawił się i jawi jako dobre dzieło mądrego i miłującego Stwórcy! Badanie naukowe przekształca się wówczas w hymn chwały. Zrozumiał to doskonale wielki astrofizyk naszych czasów, którego proces beatyfikacyjny się rozpoczął, Enrico Medi, gdy napisał: „O, wy, tajemnicze galaktyki... widzę was, obliczam was, poznaję i odkrywam was, zgłębiam was i gromadzę. Z was czerpię światło i czynię zeń naukę, wykonuję ruch i czynię zeń mądrość, biorę iskrzenie się kolorów i czynię zeń poezję; biorę was, gwiazdy, w swe ręce i drżąc w jedności mego jestestwa, unoszę was ponad was same, i w modlitwie składam was Stwórcy, którego tylko za moją sprawą wy, gwiazdy, możecie wielbić” („Dzieła”. „Hymn ku czci dzieła stworzenia”). Św. Albert Wielki przypomina nam, że między nauką a wiarą istnieje przyjaźń, i że ludzie nauki mogą przebyć, dzięki swemu powołaniu do poznawania przyrody, prawdziwą i fascynującą drogę świętości. Jego niezwykłe otwarcie umysłu przejawia się także w działalności kulturalnej, którą podjął z powodzeniem, a mianowicie w przyjęciu i dowartościowaniu myśli Arystotelesa. W czasach św. Alberta szerzyła się bowiem znajomość licznych dzieł tego filozofa greckiego, żyjącego w IV wieku przed Chrystusem, zwłaszcza w dziedzinie etyki i metafizyki. Ukazywały one siłę rozumu, wyjaśniały w sposób jasny i przejrzysty sens i strukturę rzeczywistości, jej zrozumiałość, wartość i cel ludzkich czynów. Św. Albert Wielki otworzył drzwi pełnej recepcji filozofii Arystotelesa w średniowiecznej filozofii i teologii, recepcji opracowanej potem w sposób ostateczny przez św. Tomasza. Owa recepcja filozofii, powiedzmy pogańskiej i przedchrześcijańskiej, oznaczała prawdziwą rewolucję kulturalną w tamtych czasach. Wielu myślicieli chrześcijańskich lękało się bowiem filozofii Arystotelesa, filozofii niechrześcijańskiej, przede wszystkim dlatego, że prezentowana przez swych komentatorów arabskich, interpretowana była tak, by wydać się, przynajmniej w niektórych punktach, jako całkowicie nie do pogodzenia z wiarą chrześcijańską. Pojawiał się zatem dylemat: czy wiara i rozum są w sprzeczności z sobą, czy nie? Na tym polega jedna z wielkich zasług św. Alberta: zgodnie z wymogami naukowymi poznawał dzieła Arystotelesa, przekonany, że wszystko to, co jest rzeczywiście racjonalne, jest do pogodzenia z wiarą objawioną w Piśmie Świętym. Innymi słowy, św. Albert Wielki przyczynił się w ten sposób do stworzenia filozofii samodzielnej, różnej od teologii i połączonej z nią wyłącznie przez jedność prawdy. Tak narodziło się w XIII wieku wyraźne rozróżnienie między tymi dwiema gałęziami wiedzy - filozofią a teologią - które we wzajemnym dialogu współpracują zgodnie w odkrywaniu prawdziwego powołania człowieka, spragnionego prawdy i błogosławieństwa: i to przede wszystkim teologia, określona przez św. Alberta jako „nauka afektywna”, jest tą, która wskazuje człowiekowi jego powołanie do wiecznej radości, radości, która wypływa z pełnego przylgnięcia do prawdy. Św. Albert Wielki potrafił przekazać te pojęcia w sposób prosty i zrozumiały. Prawdziwy syn św. Dominika głosił chętnie kazania ludowi Bożemu, który zdobywał swym słowem i przykładem swego życia. Drodzy Bracia i Siostry, prośmy Pana, aby nie zabrakło nigdy w Kościele świętym uczonych, pobożnych i mądrych teologów jak św. Albert Wielki, i aby pomógł on każdemu z nas utożsamiać się z „formułą świętości”, którą realizował w swoim życiu: „Chcieć tego wszystkiego, czego ja chcę dla chwały Boga, jak Bóg chce dla swej chwały tego wszystkiego, czego On chce”, tzn. aby upodabniać się coraz bardziej do woli Boga, aby chcieć i czynić jedynie i zawsze to wszystko dla Jego chwały.