Reklama

Kościół

Pogrzeb papieski - od tiary do prostoty. Reforma Jana Pawła II

Ceremonia pogrzebu papieża, będąca jednym z najważniejszych rytuałów w Kościele katolickim, przeszła znaczące zmiany na przestrzeni wieków. Od uroczystości podkreślających majestat i władzę papieża, do współczesnych obrzędów skupiających się na jego roli jako pasterza i ucznia Chrystusa. Znaczących zmian dokonał Jan Paweł II.

2025-04-25 07:51

[ TEMATY ]

pogrzeb papieża

Vatican News

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Choć Karol Wojtyła jako biskup i kardynał nie wypowiadał się publicznie o pogrzebach papieży, jego wykształcenie filozoficzne i teologiczne oraz podejście do liturgii kształtowały przyszłe decyzje. Jako Jan Paweł II, dzięki głębokiej znajomości tradycji i potrzeb współczesnego świata, zreformował liturgię pogrzebową papieża w duchu prostoty, godności i wiary, wyznaczając kierunek na kolejne dekady.

Ewolucja ceremonii pogrzebu papieża odzwierciedla zmieniające się podejście Kościoła do urzędu Piotrowego. Zmiany te - od Soboru Watykańskiego II przez Jana Pawła II po papieża Franciszka – pokazują, że Kościół potrafi zachować tradycję, jednocześnie dostosowując ją do ducha czasu, kładąc nacisk na duchowość, pokorę i uniwersalne przesłanie Ewangelii.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Ceremonia pogrzebowa na przestrzeni dekad

Pogrzeby papieży przed Soborem Watykańskim II były głęboko zakorzenione w rytuałach średniowiecznych i barokowych. Ciało papieża było wystawione na widok publiczny na marach w Bazylice Świętego Piotra. Tradycyjnie papież był ubrany w pełny strój papieski. Pogrzebowi towarzyszyły liczne ceremonie dworskie i świeckie, związane z dawnym państwowym charakterem papiestwa. Obowiązkowo umieszczano również tzw. rogito (oficjalny dokument opisujący życie i pontyfikat zmarłego). Tradycja umieszczania rogito została zachowana do dnia dzisiejszego.

Upraszcza Paweł VI

Reklama

Odnowa obrzędów pogrzebu papieskiego jest wynikiem reformy liturgii przeprowadzonej na Soborze Watykańskim II. Reforma ta zmierzała do uproszczenia znaków i skupienia się na treści modlitw oraz tekstów mszalnych, a też obrzędów akcentujących wiarę w Zmartwychwstanie i chrześcijańską nadzieję, a także rolę papieża jako Pasterza i ucznia Chrystusa. Papież Paweł VI realizując założenia Soboru Watykańskiego II uprościł charakter ceremonii pogrzebowej rezygnując z elementów typowych dla monarchicznego modelu papiestwa, a wprowadził treści ukazujące śmierć jako przejście do życia wiecznego i zjednoczenie z Chrystusem Zmartwychwstałym.

Reforma Jana Pawła II

„Do ponownego zajęcia się tą sprawą skłania mnie świadomość zmienionej sytuacji, w jakiej żyje dzisiaj Kościół, a ponadto konieczność uwzględnienia generalnej rewizji prawa kanonicznego, pomyślnie doprowadzonej do końca przy aprobacie całego Episkopatu poprzez publikację i promulgację najpierw Kodeksu Prawa Kanonicznego, a następnie Kodeksu Kanonów Kościołów Wschodnich” - napisał Jan Paweł II we wstępie do promulgowanej 22 lutego 1996 roku Konstytucji apostolskiej Universi Dominici Gregis. Niniejszy dokument uregulował procedurę stwierdzenia zgonu i przebieg pogrzebu papieża, okres 9-dniowej żałoby (novemdiales), a także sprawy związane z konklawe.

Zgodnie z przepisami Konstytucji przygotowanie ceremonii pogrzebowych zmarłego papieża jest obowiązkiem kardynałów, przy czym złożenie do grobu ma odbyć się między czwartym a szóstym dniem po jego śmierci. Wśród najważniejszych przepisów dotyczących pogrzebu znalazł się zapis dotyczący miejsca pogrzebu - ciało papieża powinno być pochowane w grotach Bazyliki Świętego Piotra, chyba że wyraził inną wolę. Dokument także reguluje kwestię wystawienia ciała na widok publiczny w Bazylice Świętego Piotra, aby wierni mogli oddać ostatni hołd zmarłemu.

Reklama

Dodatkowo w dokumencie zawarto zakaz, aby żadne wystąpienie podczas ceremonii pogrzebowej nie miało charakteru politycznego. Zachowując tradycję Kościoła Jan Paweł II utrzymał w mocy okres żałoby i novemdiales - dziewięciodniowy okres modlitw po śmierci papieża, który powinien być przestrzegany przez cały Kościół.

Zdjęcia zmarłego

Jan Paweł II podtrzymał także zakaz fotografowania ciała papieża. „Nikomu nie wolno fotografować czy filmować Papieża zarówno chorego w łóżku, jak zmarłego, ani nagrywać przy pomocy jakiegokolwiek urządzenia jego słów, aby je potem odtworzyć. Jeśli ktoś, po śmierci Papieża, chciałby fotografować go w celach dokumentacyjnych, musi poprosić o zgodę kardynała kamerlinga Świętego Kościoła Rzymskiego, który może pozwolić jedynie na wykonanie fotografii Papieża ubranego już w szaty pontyfikalne” – napisał w Konstytucji Jan Paweł II. Omawiana konstytucja była dokumentem przełomowym, który nie tylko ujednolicił ceremoniał pogrzebowy, ale także usunął niektóre archaiczne elementy, wprowadzając bardziej teocentryczne i duchowe podejście do śmierci papieża.

Drugim ważnym dokumentem jest zatwierdzona przez Jana Pawła II i wydana w 2002 r. Księga liturgiczna Ordo Exsequiarum Pontificis. Księga ta w historii Kościoła jest pierwszą oficjalną publikacją zawierającą wszystkie obrzędy wymagane po śmierci głowy Kościoła katolickiego i jest źródłem prawa liturgicznego w tej materii. Księga jest najważniejszym dokumentem dotyczącym ceremonii pogrzebowej papieża. Publikacja zawiera modlitwy i pieśni dla celebrujących pogrzeb. Podążając z duchem czasów, nowe przepisy pogrzebowe zaprezentowano publicznie na konferencji prasowej 5 kwietnia 2005 roku – trzy dni po śmierci papieża Jana Pawła II.

Ocena: +9 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Dziękują za pontyfikat Franciszka

2025-04-25 20:41

[ TEMATY ]

pielgrzymi

diecezja siedlecka

śmierć Franciszka

pogrzeb papieża

ks. Marek Weresa / @VaticanNewsPL

Pielgrzymi z diecezji siedleckiej

Pielgrzymi z diecezji siedleckiej

Papież Franciszek to wielki człowiek; dlatego że dla Niego bardzo liczył się przede wszystkim człowiek - wskazali pielgrzymi z diecezji siedleckiej. Ich wizyta – pierwotnie związana z Rokiem Jubileuszowym – zbiegła się z uroczystościami żałobnymi po śmierci Ojca Świętego. Nawiedzając Bazylikę św. Piotra w ostatnich dniach mówili o doniosłym momencie, ale także o smutku – bo odszedł „ojciec”.

„Papież Franciszek był dla mnie papieżem spotkania z drugim człowiekiem” - powiedział ks. Jakub Wyrozębski, opiekun duchowy grupy, w rozmowie z Radiem Watykańskim – Vatican News. Dodał, że obserwując Ojca Świętego można było odnieść wrażenie, iż bez „budowania niepotrzebnego dystansu” potrafił mieć dobry kontakt z osobą, którą spotykał.
CZYTAJ DALEJ

"Extra omnes!". Rozpoczęło się konklawe

2025-05-07 17:51

[ TEMATY ]

konklawe

Vatican Media

O godz. 16:30 w Pałacu Apostolskim rozpoczęła się liturgia wejścia na konklawe. Wzięło w niej udział 133 kardynałów elektorów, a poprowadził ją – zgodnie z przepisami – najstarszy precedencją kardynał biskup – Pietro Parolin. Kardynałowie wybiorą 267. Papieża.

Liturgia rozpoczęła się znakiem krzyża i krótkimi obrzędami wstępnymi, po których kardynałowie, modląc się Litanią do Wszystkich Świętych, przeszli procesyjnie do Kaplicy Sykstyńskiej. Tam, po odśpiewaniu hymnu „Przybądź Duchu Święty” i odmówieniu modlitwy w intencji elektorów, złożyli oni uroczystą przysięgę. Najpierw wspólnie odczytali jej rotę, która dotyczy zarówno sytuacji, w której na któregoś z nich padnie wybór, jak też dochowania tajemnicy konklawe. Następnie każdy z kardynałów osobiście dopełnił przysięgi, kładąc dłoń na Ewangelii.
CZYTAJ DALEJ

Kapłan rodzi się z miłości, nie z obowiązku czy przymusu

2025-05-08 09:19

[ TEMATY ]

rozważania

O. prof. Zdzisław Kijas

Karol Porwich/Niedziela

Kapłan rodzi się z miłości, nie z obowiązku czy przymusu. O miłość zaś trzeba zabiegać. Trzeba o nią prosić i troszczyć się, kiedy zaczyna kiełkować, aby się pięknie i bujnie rozwijała.

Jezus powiedział: «Moje owce słuchają mego głosu, a Ja znam je. Idą one za Mną, a Ja daję im życie wieczne. Nie zginą na wieki i nikt nie wyrwie ich z mojej ręki. Ojciec mój, który Mi je dał, jest większy od wszystkich. I nikt nie może ich wyrwać z ręki mego Ojca. Ja i Ojciec jedno jesteśmy».
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję