Jako przedstawiciele narodu, są nie tylko odbiciem nas samych w zwierciadle, ale też są powołani do służby wobec obywateli i bycia dla nich dobrym przykładem. Jak mogą politycy załamywać ręce nad tym, że Polacy potrafią pokłócić się o politykę nawet przy świątecznym stole, gdy sami nie są w stanie zachować się na poziomie gdy debatują w swoim miejscu pracy lub mediach?

Ostatnio wyraz swoim niezdrowym emocjom dał poseł Prawa i Sprawiedliwości, Edward Siarka, który w czasie wypowiedzi Zbigniewa Ziobry, że „Donald Tusk będzie siedzieć” - wykrzyknął „kula w łeb”.

Podziel się cytatem

Podniosło się larum i słuszne oburzenie na takie słowa, a nawet (co jest już w mojej ocenie co najmniej przesadą biorąc pod uwagę natychmiastowe przeprosiny posła) wnioski do prokuratury o ukaranie go z artykułu 190 par. 1 kodeksu karnego, który mówi o kierowaniu gróźb karalnych. Takie zawiadomienie złożył europoseł Platformy Obywatelskiej, Krzysztof Brejza, mimo iż jest to przestępstwo ścigane na wniosek, czyli istnieje konieczność przesłuchania i odebrania wniosku o ściganie od samego potencjalnie pokrzywdzonego. Z partii Donalda Tuska przed szereg wyszedł również sam minister sprawiedliwości, prokurator generalny, który najpierw publicznie poinstruował podwładnych śledczych jak mają podchodzić do sprawy („są granice, których przekroczenie jest niedopuszczalne i musi powodować sprzeciw społeczny oraz zdecydowaną reakcję państwa”), a następnie podbił oczekiwania ogłaszając, że sam też dołącza własny wniosek i jednocześnie informując, że „jutro [w sobotę – przyp. SP] prokuratura podejmie decyzje procesowe”.

W tej sytuacji śledczy nie mają za bardzo wyboru, chyba, że łaskawie sam Donald Tusk uzna, że wniosku składać nie chce i nie czuje zagrożenia wynikającego z rzuconych przez posła PiS słów. Ciężko mu zresztą byłoby argumentować inaczej, skoro sam nieco ponad 3 lata temu na politycznym wiecu groził polskiemu prezydentowi słowami z wiersza Czesława Miłosza: „Lepszy dla ciebie byłby świt zimowy. I sznur i gałąź pod ciężarem zgięta”. Słowa te zostały przyjęte jednoznacznie nie tylko przez prawicę. Stojąca obok Donalda Tuska tego dnia posłanka Lewicy, Anna Maria Żukowska powiedziała wprost: „To było celowe zaognianie i polaryzacja. Nie czułam się za zręcznie, stojąc wtedy obok”.

Fikołki

Powszechne wulgaryzmu („jeb***”, „wypierd***”) wylewające się od lat z obozu tworzącego dziś koalicję 13 grudnia, podgrzewane każdego dnia złe emocje, agresja, czy groźby w żaden sposób nie przeszkadzają tym samym politykom dziś drzeć szaty z oburzenia. Podobnie lewicowo-liberalne media, których kalizm w podejściu do tematu gróźb najlepiej symbolizują dwa tytuły artykułów Onetu z 19 grudnia 2021 r. („Tusk zadedykował Dudzie wiersz Miłosza.”) i z czwartku („Oburzenie po skandalicznych słowach posła PiS”), bo jak wiadomo gdy „kula w łeb” krzyczy poseł PiS, to grozi, a gdy Donald Tusk krzyczy o „sznurze i gałęzi pod ciężarem ściętej”, to on tylko „dedykuje”.

W rzeczywistości jedne i drugie słowa są niedopuszczalne z ust polityka, przedstawiciela narodu i im wyżej taki polityk jest postawiony, tym więcej się od niego powinno wymagać. Różnicę w tych dwóch sytuacjach pokazuje również reakcja.

Podziel się cytatem

Poseł Siarka natychmiast, bo chwilę po tych słowach wycofał się z tej wypowiedzi i przeprosił. Z kolei szeroko rozumiany polityczno-medialny obóz konserwatywny nie bronił tych słów, nie relatywizował, ani nie chwalił „śmielej, śmielej”.

To o tyle znacząca różnica, że ludzie są różni, sytuacji w polityce i mediach od groma, ale to jak do konkretnych słów i działań podchodzimy określamy jakimi kierujemy się normami.

Konsekwencje

Polityczna hipokryzja w środowisku tak chętnie szafującym hasłami o „uśmiechniętej Polsce”, tolerancji i szacunku do drugiego obywatela osiągnęła już taki poziom absurdu, że już totalnie nie liczy się już treść i sens słów, a jedynie to, kto je wypowiada. Wyborca jest wręcz „hodowany” do takiego nastawienia, uczony, że kalizm nie tylko jest normalny, ale wskazany, bo kto „symetrysta” ten najgorszy wróg. To konieczne, żeby nie ryzykować dysonansu poznawczego, który mógłby skończyć się polityczną porażką hodujących. Na przykład obietnice nie należy traktować poważnie, gdy się deklaruje 100 konkretów na 100 dni, to nawet i po 450 dniach nie trzeba się z nich rozliczać, bo w domyśle od początku było, że liczy się tylko jeden – nieopisany konkret, czyli rządzimy my, a nie oni, a władzę bierzemy dla samej władzy, by żyło się lepiej nam i naszym kolegom. Gdyby nie było to tak żałosne, byłoby wręcz komiczne. W tym spektaklu nie chodzi o zasady, kulturę debaty czy elementarną przyzwoitość, tylko o to, by swoich bronić za wszelką cenę, a przeciwników niszczyć każdym dostępnym środkiem.

Taki stan rzeczy może mieć poważne konsekwencje zarówno dla demokracji, jak i dla obywateli. Kiedy obietnice wyborcze przestają mieć znaczenie, a polityka sprowadza się jedynie do walki o władzę, ludzie tracą zaufanie do instytucji państwowych. W efekcie stają się bierni lub radykalizują swoje poglądy. Społeczeństwo coraz bardziej się dzieli, a zamiast wspólnoty demokratycznej powstają dwa wrogie obozy, które nie szukają porozumienia, lecz wzajemnie się zwalczają. Debata publiczna traci sens, ponieważ liczy się jedynie lojalność wobec własnej strony, a nie argumenty i wartości. Zamiast rzeczowej dyskusji mamy niekończącą się polityczną wojnę, w której kompromis staje się oznaką słabości. W ten sposób demokracja zaczyna przypominać fasadę – rządzący nie odpowiadają przed obywatelami, lecz dbają o interes własnego zaplecza politycznego. Kiedy hipokryzja i podwójne standardy stają się normą, ludzie przestają wymagać uczciwości od polityków. Władza, która nie czuje żadnej kontroli, pozwala sobie na coraz więcej, a obywatele stopniowo przyzwyczajają się do tego, że nie liczą się zasady, lecz interesy konkretnej grupy.

W takiej rzeczywistości demokracja staje się pustym rytuałem, w którym władza jest celem samym w sobie, a ograniczanie wolności może zostać usprawiedliwione, jeśli tylko służy „naszym”.