PIOTR LORENC: - Czy dużo małżeństw jest zainteresowanych adopcją?

ELŻBIETA DZIUBATY: - Jest bardzo dużo małżeństw, które nie mogą mieć dzieci i one są głównie tymi, które chcą przysposobić dziecko i zgłaszają się do naszego ośrodka. Są też tacy, którzy posiadając naturalne potomstwo, chcą jeszcze otworzyć swój dom dla dziecka osieroconego. Ci wywołują niekiedy w otoczeniu zdziwieni, a tamtym oferuje się coraz to nowsze metody leczenia niepłodności, które często nie prowadzą do leczenia, metody uwłaczające godności człowieka, jak inseminacja czy in vitro. Jednocześnie wiele kobiet dokonuje aborcji, zgadzając się na śmierć poczętego w nich dziecka i okalecza siebie fizycznie, psychicznie i duchowo. My jednak, jako katolicki ośrodek adopcyjny, jasno stawiamy sprawę - proponujemy adopcje zamiast aborcji, poczęcie naturalne zamiast in vitro, rodzinę zamiast placówkę.

- Jak wygląda procedura adopcyjna?

- Procedura adopcyjna obejmuje diagnostykę pedagogiczno-psychologiczną, szkolenie kandydatów i udzielanie kwalifikacji na rodzinę adopcyjną. Dobór rodziny przysposabiającej właściwej ze względu na potrzeby dziecka odbywa się w oparciu o obowiązujące przepisy: Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej i rozporządzeń Ministra Polityki Społecznej. DOA dokonując doboru rodziny do dziecka zgłoszonego do przysposobienia (a nie odwrotnie) kieruje się zasadą, iż przysposobienie może nastąpić jedynie dla dobra dziecka przysposabianego.

- Czyli małżeństwa muszą spełniać odpowiednie kryteria?

- To naturalne, że osoby, małżeństwa zgłaszające się do naszego ośrodka, podobnie jak w innych katolickich ośrodkach adopcyjnych, muszą spełniać odpowiednie kryteria. Są to: dojrzałość decyzji o przysposobieniu obojga małżonków; małżeństwo sakramentalne trwające nie mniej niż 5 lat; dobry stan zdrowia fizycznego i psychicznego kandydatów; różnica wieku między starszym z małżonków a adoptowanym dzieckiem nie większa niż 40 lat; niekaralność; warunki materialne i mieszkaniowe umożliwiające wychowywanie dziecka; uczestnictwo obojga małżonków w całym toku kwalifikacji. W indywidualnych przypadkach rozpatrujemy kandydatury samotnych kobiet. Procedura kwalifikacyjna rozpoczyna się od spotkania informacyjnego na rodziców adopcyjnych, którego celem jest udzielenie kandydatom podstawowych informacji na temat adopcji oraz uzyskanie możliwie obszernych informacji o samych kandydatach. Małżonkowie mogą zadeklarować, w jakim wieku chcieliby przysposobić dziecko. Po rozmowie wstępnej i złożeniu dokumentów, kandydaci uczestniczą w rozmowach z psychologiem i pedagogiem, których celem jest zdiagnozowanie ich osobowości i relacji małżeńskich. Kolejnym etapem jest wizyta w miejscu zamieszkania kandydatów, a następnie właściwe szkolenie w formie warsztatów, obejmujące bloki dla rodzin. W naszym ośrodku kandydatów przygotowuje się wg programu szkoleniowego „Dziecko czeka”.

- Na czym polega ten program?

- Powstał on z inicjatywy nieformalnego Ogólnopolskiego Porozumienia Katolickich Ośrodków Adopcyjno-Opiekuńczych. Ośrodki z Łodzi, Wrocławia, Poznania i Opola opracowały poszczególne bloki tematyczne, a Archidiecezjalny Ośrodek Adopcyjnego w Łodzi zebrał materiał, uzupełnił i opracował całość programu szkolenia. W ramach programu kandydaci do adopcji poznają elementy prawa rodzinnego, zdobywają podstawową wiedzę o uzależnieniach i ich wpływie na dziecko, wiedzę nt. przemocy w rodzinie, przekazywane są wybrane elementy pedagogiki, psychologii rozwojowej i wychowawczej oraz zasady organizacji opieki nad dzieckiem. Program jest realizowany przez 2 prowadzących. Najczęściej stosowane metody pracy z kandydatami to: praca w parach, praca indywidualna, praca w małych grupach, wykład, dyskusja, psychodrama, praca z tekstem, prezentacja (np. film).
W jednym cyklu szkolenia uczestniczy 7-8 par małżeńskich. Spotkania odbywają się co tydzień na terenie ośrodka. Każde spotkanie poświęcone jest innemu tematowi. Po szkoleniu komisja kwalifikacyjna udziela kandydatom kwalifikacji, bądź, w uzasadnionych przypadkach odmawia im takiej kwalifikacji. Procedura adopcyjna kończy się sporządzeniem opinii psychologicznej, wywiadu środowiskowego i zaświadczenia kwalifikacyjnego na użytek Sądu Rodzinnego. Otrzymanie kwalifikacji na rodziców adopcyjnych umożliwia kandydatom do przysposobienia kontakt z dzieckiem zakwalifikowanym do przysposobienia. Dziecko zakwalifikowane do przysposobienia to takie, które ma uregulowaną pod względem prawnym sytuacje rodziną, tzn. jego rodzice nie żyją, są pozbawieni władzy rodzicielskiej lub sami wyrazili zgodę przed sądem na przysposobienie ich dziecka bez wskazania kandydatów. Dzieci do adopcji zgłaszają placówki opiekuńcze, domy dziecka czy też rodziny zastępcze.

- Czy dziecko jest także przygotowywane do adopcji?

- Kolejny etap pracy ośrodka to kwalifikacja dziecka do rodziny. Przyszłym rodzicom w pierwszej kolejności przekazuje się wszystkie informacje o dziecku, które zawarte są w tzw. karcie zgłoszenia dziecka do przysposobienia, przygotowanej przez placówkę, w której dziecko przebywa. Kandydaci po zapoznaniu się z kartą dziecka udają się na spotkanie z dzieckiem. W spotkaniu najczęściej uczestniczą: dyrektor, psycholog, opiekun prawny z placówki, w której dziecko przebywa oraz pracownik ośrodka adopcyjnego. Celem takiego spotkania jest wzajemne poznanie się i nawiązanie więzi emocjonalnej. W sytuacji, kiedy to nastąpi, a kandydaci chcą przysposobić to dziecko, składane są odpowiednie dokumenty do Sądu Rodzinnego. W rozprawie adopcyjnej uczestniczą kandydaci i opiekun prawny dziecka. Po uprawomocnieniu postanowienia o adopcji kandydaci stają się rodzicami dziecka, co potwierdzone jest wydaniem prze USC nowego aktu urodzenia dziecka.

- Liczby chyba najlepiej oddają ogrom pracy, jaki wkładacie państwo w pracę w DOA?

- Ośrodek rozpoczął swoje działania w 2008 r. i już w tym roku zgłosiło się do nas 76 małżeństw, które chciały adoptować dziecko. Udało się uszczęśliwić w tym roku 15 małżeństw, a 17 dzieci znalazło dom rodzinny. W 2009 r. zgłosiło się 105 małżeństw; w sumie zaadoptowanych zostało 37 dzieci, w tym 5 rodzeństw. W 2010 r. mieliśmy 80 małżeństw i 34 adopcje - łącznie 41 dzieci (7 rodzeństw). W 2011 r. - kolejnych 47 dzieci znalazło nowych rodziców. A w 2012 r. aż 53 dzieci (9 rodzeństw).